کلاس تفسیر قرآن کریم ( سوره مبارکه بقره )درس ششم ..... آیات 26 تا 29
تاريخ :11/10/86 موضوع درس : 1-ذکر ضرب المثل و امثال در قرآن و اثرات آنها. 2-حفظ عهد و پیمان بین خداوند و بندگان و پیامد شکست آنان. 3-ذکر نعمات فراهم شده در زمین وآسمان برای انسانها تا ازطریق آنها خدای خود را بشناسند.
ترجمه اجمالی درس : إِنَّ اللَّهَ لا يَسْتَحْيِي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلا مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلا يُضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَيَهْدِي بِهِ كَثِيرًا وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلا الْفَاسِقِينَ (٢٦) بحقیقت خداازاینکه به پشه یا بالاتر از پشه مثال بزند شرم نمی کند. اهل ايما ن بخوبي ميدانند وآنرا حقیقت تلقی میكنند.اما اين كفار لجوج هستند نقد و اشكال ميكنند ،اين مثال زدني ها براي اهل ايمان هدايت و براي اهل كفر گمراهي و گمراهان اهل فسق اند(26) الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الأرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (٢٧) اهل فسق کسانی هستند که پیمان خداوند را بعداز قبول و استحکام نقض میکنند وپیوندها را قطع ودر زمین فساد میکنند اینها اهل خسارت و زیانکارند(27) كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَكُنْتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (٢٨) چگونه است بجای توحید کفر را قبول میکنید مگر شما در اصل بی جان نبودید که خداوند شمــا را زنده کرد و سپس خواهید مرد و آنگاه زنده خواهید شد و نزد خداوند خواهید رفت (چرا انکار حقیقت) (28) هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الأرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (٢٩) خدای شما کسی است که همه نعمتهای زمین راخلق کرده و سپس کرات دیگر فوق شما را ساخته و آسمانها را در هفت طبقه منظم ومرتب نموده و او بر هر چیز آگاه است .(29)
توضیح درس : 1 – زمانیکه خداوند در خصوص منافقین دومثال را بیان فرمود ( مثلهم کمثل الذی استوقد نارا و او کصیب من السماء ...) منافقین گفتند این مثالها دور از شان خداوند است و اظهار تردید کردند و در این موقع خدای متعال آیه (26) را نازل فرمود و اعلام کرد در جهت اثبات حق و بیان حقیقت و تفهیم مخاطب مثال زدن به مگس و پشه هیچ اشکالی ندارد و این گمراهان هستند که در قرآن شک و تردید دارند 2 – در آیه 27 خداوند به 3 صفات که نشانه گمراهی انسان است اشاره فرموده است : الف) پیمان شکنی بین خلق وخالق ب) قطع پیوند بین الله وبین عبد ج)فساد در زمين و انجام کار خلاف شریعت 3- قرآن در آِیات( 28 و29) با ذکر یک سلسله از نعمتهای الهی و آفاق و انفس ، انسان را متوجه قدرت و عظمت خداوند نموده و بشر را به شناخت و عقلانیت دعوت تا شاید بعد ازفکر به شکر مشغول گردد..
نتیجه درس : 1)خداوند و پیامبران الهی خیلی علاقه دارند انســـان بجای افتـــادن در مسیر شیطان در خط حضرت رحمان حرکت کند. و در تشویق و توجیه بشر از هر نوع مثال و قصص و حتی از ذکر حشــرات وپرنــدگان و غیره چه کوچک و چه بزرگ در جهت آگاهی انسان شرم نکرده‌انــــــد و این نشانه دلسوزی است . 2) انســــان مومن با ایمان خود پیونــــد را با خداوند مستحکم و با ایمان به برنامه رسول الله(ص) تمامی شاخه های دین را (کلی و جزئی) قبول کرده است هر نوع شک در برنامه خداوند و یا قطع برنامه روزانه خود و یا ارتکاب جرم در زمین ، عهـــد شکنـــی و قطـــع پیمــــان و فســــاد در زمین است . 3) نعمتهاي آفاق و انفس اگر با دقت ملاحظه و مطالعه شوند موجب شناخت و منتهی به تسلیم فرد در برابر قدرت و عظمت خداوند هستند خداوند به جهت مطالعه پدیده های شگفت انگیز آفرینش و آسمانها و طبیعت را به ما عطا فرموده تا از آن طریق بهترخدا را بشناسیم..... انشاءالله
وصلی الله علی سید نا محمد و آله و صحبه اجمعین
اضافه کردن دیدگاه جدید
درس پنجم ..... آیات 23 تا 25
تاريخ : 04/10/86 وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ (٢٣)فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَلَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ (٢٤)وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الأنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا قَالُوا هَذَا الَّذِي رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (٢٥)
مشخصات درس : 1-در دروس قبل در خصوص کفار و منافقین و مسیر آنها صحبت کرديم و تا آنجا رسیدیم كه خداوند متعال فرمود : ایها الناس از کفر و نفاق کوتاه آیيد و صادقانه خداوند واحد الاحد را عبادت نمایيد خدايی که شما ها را خلق کرده و از نعمات آسمانی و زمینی شما را بهرمند فرموده و چنانچه به وجدان خود مراجعت نمایيد خواهید فهمید الله رب العالمین شریکي ندارد و تنها او شایسته پرستش است . 2-در درس امروز خداوند متعال قرآن را بعنوان معجزه جاویدان معرفی و به افراد فاقد عقیده و باور از کفار و منافقین اعلام فرموده است اگر در خصوص نبوت محمد (ص) و حقانیت قرآن شک دارید و قرآن را کلام محمد (ص) معرفی می کنيد بیایيد همه شما و همفکرا نتان جمع شوید و یک سوره مانند سوره هاي قرآن از هر حيث تهیه و به مردم عرضه کنید که حتماً در این کار موفق نخواهید شد (این نوع برخورد را الزام خصم گویند ) . 3- سپس به اهل ايمان و اهل صلاحیت مژده سعادت و وعده بهشت و زندگی جاوید و بركات دائم داده است خوشا به حال افراد شایسته این وعده الهی .
توضیح و تفسیر اجمالی درس : * ای مردم اگر نسبت به قرآن شک دارید حداقل یک سوره مانند آن بیاورید و دوستان و گواهان خود را در این رابطه بسیج کنید . * اگر نتوانستید سوره ای مانند سوره های قرآن را بیاوریدکه هرگز نخواهید توانست بیاورید(پس به شما هشدار می دهم دست از لجاجت بکشید) از‌آتش دوزخ بترسيد والا آتش دوزخ که سوخت آن سنگها وانسانهای گنهکار است در کمین شماست . * ای محمد به اهل ایمان و افراد صالح مژده ده که خداوند برای آنان سعادت و بهشت و باغها و درختان مثمرکه آب در زیر آنها جاري ميباشد و زنان و همسران پاک و زیبايی به آنها تقدیم خواهد شد .
نتیجه درس : 1 – قرآن معجزه جاویدان پیامبر اسلام است و معنی معجزه یعنی ارائه عملی که دیگران از ارائه آن عاجزند . 2 – معجزه نیاز هر پیامبری است و یک امتیاز خاص پیامبران است که خداوند این امتیاز را به سفیران خود عطا ميفرمايد تا بوسیله آن مخالفان را مطيع و مدعیان را تکذیب نمایند . 3 – در درس امروز به دو اصل تشویق و تنبیه اشاره شده است تا انسانها و صاحبان فکر در پیشبرد و ترقی و تعالی کار خود از این دو اصل بهره گيرند که محسن را تشویق و غیر محسن را تنبیه کنند . 4 – در بیان پاداش عبدان صالح مسئله همسران مطهر و پاک مطرح است و این هم درسی است برای انسانهای عاقل در دنیا که همسر پاک بالاترین سعادت است .
وصلی الله علی سید نا محمد و آله و صحبه اجمعین
درس چهارم ..... آیات 17 تا 22
تاريخ : 27/9/86
مثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لا يُبْصِرُونَ (١٧)صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لا يَرْجِعُونَ (١٨)أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ مِنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَاللَّهُ مُحِيطٌ بِالْكَافِرِينَ (١٩)يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِيهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُوا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (٢٠)يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (٢١)الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الأرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ فَلا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ (٢٢)
مشخصات درس : در درس این هفته بحث ما ادامه صفات منافقان است که خداوند از حیث زندگی روزانه آنان را به فرد آتش افروزی در شب تاریک و به رهگذری گرفتار در شب بارانی همراه برق و صاعقه تشبیه کرده و با دقت در این ترسیم محتویات منافقان برای اهل خرد و ایمان روشن شده است و همچنین در این درس امر خداوند را ملاحظه می کنیم که مردم را به عبادت خداوند یگانه و خالق بشر امر فرموده و به چند نعمت خود که به بشر ارزانی داشته اشاره فرموده و بشر را از پیمودن راه کج برحذر داشته است .
در درس قبل و در 8 آیه به صفات و خصایص منافقین اشاره کردیم و در درس امشب ، باز ادامه شناسائی و ترسیم حال منافقان است که در دو تشبیه گویا بیان شده است . تشبیه اول خداوند منافقان را به آتش افروختگانی تشبیه کرده که در شب تاریکی ، آتش را روشن کنند تا راه را از بیراهه جدا و به منزل و مقصود برسند ولی راه آنها همواره تاریک و ظلمانی است و هرگز به مقصد نخواهند رسید ، چون گوش و قلب و مغز و چشم آنها اثر واقعی را از دست داده است . در تشبیه دوم خداوند زندگی منافقان را به شب تاریک توأم با رعد و برق و صاعقه تشبيه کرده است که به صورت مداوم و به شدت بر سر آنها ببارد وآنها از ترس مرگ انگشت خود را در گوش خود میگذارند تا صدای صاعقه را نشنوند و از آسیب محفوظ بمانند غافل از اینکه خداوند به زندگی و تمامی حرکات آنها و کافران و مخالفان احاطه دارد . در ادامه می فرماید : زندگی چند چهره‌ای منافقان مانند رهگذری است که در شب تاریکی در بین رعد و برق گیر افتاده و هرگاه برق روشن شود ، چشمان آنها دچار ناراحتی می شود و از ترس روشنائی برق ، چشمان خود را می‌بندد و به محض اینکه برق خاموش شود چشمان را باز کرده و راه خود را ادامه میدهد و میخواهد با این کار از چشمان خود دفاع کند ، اینها غافلند که اگر خداوند اراده کند در کوتاهترین زمان ، چشمان آنها را نابود و از بین خواهد برد . آنگاه خداوند به خطاب عام به مردم می فرماید : ای مردم (ایها الناس) از کفر و نفاق کوتاه آیید و پروردگار خود را پرستش نمایید ، پروردگار عظیمی که شما و امتهای قبل از شما را خلق کرده امید است به راه تقوی هدایت شوید فقط خداوند رب العالمین شایسته عبادت صادقانه است چون کره زمین را بستر زندگی شما و آسمان را وسیله خیرات و نعمات قرار داده که در اثر باران که از بالای سر شما فرود می آید ، انواع میوه جات و ثمرات برای شما فراهم می شود . ( حیف است ای انسان صاحب عقل برای خدا شریک قائل شوی در حالیکه اگر فکر کنید با عقل خود به این نتیجه می رسید خداوند شریک ندارد و تنها او شایسته عبادت است) نتیجه درس : 1 – شناسائی منافقان بخاطر اینکه در دام آنها گرفتار نشویم یک ضرورت است . 2 – زندگی منافقان چون شب تاریک است و حرکت آنها در شب تاریک آنان را به مقصد نخواهد رساند . 3 – اگر زمین و آسمان را تنها مورد مطالعه قرار دهیم به قدرت حق و شایستگی خداوند برای عبادت پی خواهیم برد .
وصلی الله علی سید نا محمد و آله و صحبه اجمعین
درس سوم ..... آیات 8 تا 16
مورخ 20/9/86 وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْيَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ (٨)يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (٩)فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ (١٠)وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فِي الأرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ (١١)أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَكِنْ لا يَشْعُرُونَ (١٢)وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَكِنْ لا يَعْلَمُونَ (١٣)وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ (١٤)اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (١٥)أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ (١٦) مشخصات درس : 1 – در درس این هفته در خصوص منافقین و شگردهای آنها از قبیل ظاهر سازی ، چرب زبانی ، ادعای اصلاح و خدمت و خود را برتر دانستن ، اهانت به مسلمانان و جدایی باطن و ظاهر آنها را می خوانیم . 2 – قرآن کریم انسانها را از حیث عقیده و ایدئولوژی به 3 گروه تقسیم کرده: الف) مومن ب) کافر که تعریف آنها را گفتیم ج) منافق که بین دو گروه قرار دارد ( ظاهراً مسلمان و در باطن کافر است ) 3 – خداوند در 5 آیه اول سوره بقره ، مومن را تعریف کرده و در 2 آیه بعد کافران را معرفی و در 13 آیه به صفات منافقین اشاره نموده است تا مسلمانان بیشتر هوشیار این گروه خطرناک باشند . تعریف و تفسیر آیات گروهی از مردم 2 چهره دارند ، بظاهر اهل ایمان و در باطن فاقد ایمان و عقیده دینی هستند و با این دو چهره می خواهند خدواند متعال و اهل ایمان را فریب دهند اینها در درون مریض اند و در گفتار و شعار کم نمی آورند ، خود را اصلاح طلب معرفی می کنند و در واقع مفسد فی الارض هستند و اهل ایمان و مسلمانان وافعی را سفیه و عقب افتاده می پندارند ، البته شعور ندارند والّا اگر شعور باشند ، سفیه و عقب افتاده واقعی خود آنها هستند . صفات بارز آنها این است در بین مسلمانان ادعای دین و ایمان دارند و در بین همفکران خود می گویند ، مخلص شما هستیم و اگر با مسلمانان رابطه داریم قصد ما ، شوخی و فریب آنهاست .
نتیجه درس 1 – نفاق همواره بعد از حاکمیت دین ، ظاهر و خود را نشان می دهد . 2 – شناخت اهل نفاق یک ضرورت برای هر فرد مسلمان است و از نشانه های مهم آنها : الف ) شعار و گفتار زیاد و عمل کم ب ) نان به نرخ روز خوردن و خود را با جامعه همرنگ کردن ج ) خدعه و چاپلوسی و تملق و ریا د ) وعده خلافی و خیانت به مردم و کار شکنی و فریب دادن مردم .
وصلی الله علی سید نا محمد و آله و صحبه اجمعین درس دوم ..... آیات 1 تا 7
مورخ 13/9/86 مشخصات اجمالی سوره بقره 1 – سوره بقره طولانی ترین سوره قرآن و تعداد آیات کریمه آن 286 آیه می باشد 2 – این سوره در مدینه منوره نازل شد در این سوره بسیاری از مسائل عبادی ، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی آمده است 3 – در این سوره به صورت نظری و عملی در خصوص توحید و معاد و مسئله ی اعجاز قرآن و مطالبی در خصوص قوم یهود ومنافقین و تاریخ حیات جمعی از پیامبران از جمله حضرت ابراهیم و حضرت موسی ( علیهما السلام ) آمده است . 4 – و هم چنین در این سوره مسئله نماز ، روزه ، حج ، جهاد ، تغییر قبله ، ازدواج ، طلاق ، بحث معامله ، تجارت ، بحث انفاق ، موضوع گوشت های حرام ، مسئله قمار و شراب ذکر شده است . 5 – نام این سوره بقره است و بقره یعنی گاو ماده و چون در این سوره داستان گاو بنی اسرائیل آمده است این سوره به نام بقره نامگذاری شده است.
مشخصات درس : 1 – درس این جلسه آیه ی 1 تا 7 سوره بقره موضوع بحث ماست که با ( الم ) شروع می شود . 2 – در خصوص معنای ( الم ) که از حروف مقطعه می باشد و 29 سوره قرآن با این حروف شروع شده اند اگر چه مفسرین برای این حروف معانی زیادی در طول تاریخ ذکر کرده اند ولی نزدیک ترین معنی به فهم این است که این قرآن عظیم و فصیح و بلیغ از همین حروف ساده ترکیب شده است . و رمز اعجاز آن در این است که مواد ترکیبی آن حروف ساده الفباء است . 3 – در این 7 آیه بحث ایمان به غیب ، اقامه نماز ، انفاق ، ایمان به قرآن و کتابهای دیگر آسمانی و ایمان به آخرت که صفات مومنین است آمده است . 4 – در ادامه آیات مورد اشاره به موضوع لجاجت کافران اشاره شده که خداوند متعال چنین بیان فرموده در روحیه کافران لجوج ارشاد و اندرز بی تاثیر است چون محل دریافت پیام حق قلب و گوش و چشم است که هر سه عضو مورد اشاره کافران به خاطر لجاجت آنها بسته شده و قابلیت تأثیر را ندارد . 5 – نتیجه درس : هر کس متصف به اوصاف مومنین باشد قرآن کریم هادی و سبب نجات اوست و هر کس بر کفر و الحاد اصرار و لجاجت ورزد حواس آنها از پذیرش و قبول حق عاجز و درمانده است .
وصلی الله علی محمد و آله و صحبه اجمعین
درس اول ..... مقدمه
مورخ 7/9/86
مشخصات کلی قرآن
در زمان پیامبر قرآن تفسیر نشد چون پیامبر(ص) خود شخصاً هر مشکلی را تشریح و تفسیــــــرمی نمودند. در زمان اصحاب نیز قرآن به دلیل آشنایی آنان به معانی قرآن تفسیر نشد ولی در دوران تابعین تفسیر قرآن شروع و تا کنون ادامه دارد .
|
اطلاعات تماس با دفتر
استان کرمانشاه ، شهرستان پاوه ، خیابان امام محمد غزالی، دفتر امام جمعه پاوه
شبکه های اجتماعی
