ماموستا ملا قادر قادری ، روز یکشنبه (25 اسفند) از پایان تامه سطح سه خود با موضوع «زمينه‌هاي سياسي، اقتصادي و اجتماعي تكوين امپراتوري عثماني» دفاع و این پایان نامه با درجه عالی پذیرفته شد. متن کامل این دفاعیه در ادامه آمده است .
به گزارش روابط عمومي دفتر امام جمعه پاوه ، ماموستا ملا قادر قادری ، روز یکشنبه (25 اسفند) از پایان تامه سطح سه خود با موضوع «زمينه‌هاي سياسي، اقتصادي و اجتماعي تكوين امپراتوري عثماني» و با راهنمايي آقاي دكتر سيدابوالفضل رضوي و مشاورت استاد بهرام كريمي تهيه و با داوري دكتر شيخ نوري دفاع و این پایان نامه با درجه عالی پذيرفته شد.
متن کامل این دفاعیه در ادامه آمده است .
متن دفاعیه پایان نامه ماموستا ملا قادر قادری با موضوع :
«زمينه‌هاي سياسي، اقتصادي و اجتماعي تكوين امپراتوري عثماني »
«بسم الله الرحمن الرحیم»
الحمدالله رب العالمین ثم الصلاه والسلام علی خیر خلقه محمد و آله اجمعین
رَّبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّي مِن لَّدُنكَ سُلْطَانًا نَّصِيرا
عرض سلام و تحیت و ادب دارم محضر اساتید ارجمند و محترم جناب آقای دکتر رضوی استاد راهنمای گرانقدر و دوست محترم جناب آقای کریمی استاد مشاور و برادر محترم جناب آقای دکتر شیخ نوری استاد ارزشمند و داور و نویسنده عزیز و عرض تحییت دارم به محضر سایر حضار
اینجانب پیش از شروع از جناب آقای دکتر رضوی که برای این پایان نامه او را همیشه زحمت داده ام و در تشویق و توجیه و توصیه استادانه و بزرگوارانه دریغ نفرموده است جدا سپاسگزارم و همچنین سایر برادران از جمله حضرت حجه الاسلام جناب حاج آقای عرب نیا و جناب دکتر نگارش و برادر عزیزم دکتر طالبی و سایر اساتید و حضار محترم .
موضوع پایان نامه ؛ زمینه های سیاسی و اقتصادی و اعتقادی و اجتماعی تکوین و شکل گیری امپراطوری عثمانی است و قبل از شروع به اصل مطلب با اجازه اساتید ، علت انتخاب تاریخ را بجای تفسیر و اصول فقه و علم کلام و عرفان اسلامی را در چند جمله به عرض میرسانم :
به نظر اینجانب تاریخ فیلم زندگی افراد جامعه است و نشان دهنده آداب و فرهنگ و اعمال خوب و غیرپسند افراد است.
تاریخ برای نسل‌های آینده منشأ درس و عبرت و بازگوکننده سجایا و احساسات اقوام پیشین است و همچنین شناسنامه قوم و عشیره و تبار است. از هیرودوت مورخ یونانی پرسیدند چرا تاریخ می‌نویسید؟ گفت: «لکیلا یَطمِس الزمانُ اَعمالَ الرِجالِ» تا پاک و محو نکند گذشت زمان عملکرد مردان و تا توفیقات افراد فراموش نشود در همین راستا است خداوند متعال قسمتی از آیات قرآن کریم را تاریخ و قصه قرار داده است.
علیهذا و به نظر اینجانب شناخت از اسلام و زندگی مسلمین و درک بیشتر مقاصد شریعت ، لازمه‌اش شناخت تاریخ است و تا از تاریخ اطلاع نداشته و آرشیوی از تاریخ همراه ما نباشد سخن گفتن از اسلام و تبلیغ آن و معرفی مردان سازنده تاریخ ، مشکل است زیرا 90 درصد آئین اسلام منقولات است و درک و فهم منقولات بدون تاریخ میسور نیست.
با توجه به ضیق وقت و محدودیت زمان و وسعت موضوع مجبورم مطلب خویش را در دقایقی چند و به صورت اختصار و قلٌَ و دلَ عرض کنم.
بحث من در خصوص حیات یک عشیره ترک نژاد مهاجر است به نام عثمانی که جبر تاریخ و ظلم حاکمان زمان و تأمین معیشت آنان را از شرق آسیا به جنوب غربی آسیا کشاند.
ابتدا دامدار و چادرنشین و با بافت عشیره‌ای زندگی می‌کردند سپس امیرنشین و کاخ نشین و صاحب قدرت و امپراطور و حاکم در سه قاره آسیا و اروپا و آفریقا شدند و بیش از 6 قرن در صحنه سیاست و حکومت حضور داشته‌اند.
طبیعی است از خیمه به قصر و از امیرنشینی به امپراطوری رسیدن عوامل خاصی در این تحویل و تحول مؤثر بوده‌اند لذا لازم است به عوامل مؤثر این ارتقا از نظر جغرافیای تاریخی و سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و عقیدتی اشاره‌ای داشته باشم.
سرزمین آناتولی یا روم شرقی از دئوران باستان محل تلاقی اقوام و برخورد آرا و اندیشه های مختلف و متنوع بوده و از قرن پنچم هجری مسلمانان وارد آناتولی شدند و هر روز به خاطر وجود ظرفیتها و امتیازاتی از جمله شرایط جغرافیایی واقتصادی مردمان مختلفی به این منطقه سرازیر شدند.
پژوهش ذیل اشاره و بررسی وضعیت اقلیم جغرافیایی و آناتولی و زمینه های سیاسی و اقتصادی و اعتقادی و اجتماعی موثر در شکل گیری امپراطوری عثمانی است درباره پیشینه و سابقه کار باید عرض کنم در این باره قبلا کتابهایی به زبانهای فارسی و عربی و لاتین نگارش شده است ؛ از جمله تاریخ سلجوقیان تالیف محمد شَکَر و کتاب عثمانی و خاورمیانه جناب دکتر شیخ نوری و تاریخ امپراطوری عثمانی تالیف هامر پور گشتال و الدوله العلیه العثمانیه امیر شکیب ارسلان و کتاب الدوله العثمانیه دکتور الصلابی و تاریخ عثمانی اسماعیل حقی و غیره.
با احترام ویژه به این بزرگواران و سابقین خود ، نظر به این امر کمتر به زمینه های شکل گیری امپراطوری عثمانی پرداخته شده لذا اختصاصاً و هر چند اجمالاً اینجانب این موضوع را مورد توجه قرار داده و امیدوارم در پر کردن خلا مورد اشاره موثر واقع و به عنوان پایان نامه مورد توجه قرار گیرد.
اهداف کار ما عبارت از:
1- تلاش در جهت روشن کردن گوشه ای از تاریخ جهان اسلام با تکیه بر مطالعه و ممارسه تاریخ امپراطوری عثمانی.
2- بررسی روند تکوین و تحول قدرت عثمانی به عنوان یکی از قدرتمندترین دولتهای اسلامی در سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا.
3- مطالعه موضوع با یک چهارچوبه خاص و رویکرد علمی.
این رساله در 7 فصل تنظیم شده است.
فصل اول
درفصل اول مقدمه و کلیات طرح تحقیق بود که بدان بصورت اختصار اشاره گردید و نیاز به تکرار نیست.
فصل دوم
فصل دون با عنوان جغرافیای تاریخی و اقتصادی اناتولی در دوران اسلامی است.
در بخش جغرافیای تاریخی آمده است آناتولی یا ترکیه امروزی جزو سرزمین‌های قدیمی چون ایران و چین و مصر بوده است و به زادگاه تمدن یونان معروف و همواره با جنگ و نزاع همسایگان و قدرتهای توسعه طلب و حریص تاریخ روبرو بوده است یونان در قرن هفتم (ق.م) برآسیای صغیر مسلط و همسایه ساسانیان شدند جنگ ایرانیان با روم و غلبه ایران بر روم که در سوره مبارکه روم آمده است بعد از همسایگی یونانیان و مزاحمتهای مرزی آنان پیش آمده و سپس اسکندر مقدونی بر منطقه مسلط و آنگاه آناتولی به دو منطقه روم غربی و شرقی تقسیم شد و پایتخت روم شرقی که مورد بحث ماست قسطنطنیه شد و در بخش جغرافیای سیاسی به زندگی در مرزها و شرایط خاصی که امیرنشینها داشتند و نتیجه آن ظهور قدرتی چون عثمانی در بین این امیرنشینها و توفیق و سلطه عثمانیها بر سایر امیرنشینها مورد نظر قرار گرفته است.
فصل سوم
فصل سوم به قدرت گیری سیاسی عثمانیها اشاره دارد.
قبل از عثمانی ها سکاها و هون‌ها از اقوام ترکمان به اضافه رومیان بیزانس در آناتولی زندگی می‌کردند و در دوران عباسی جمعی از اتراک و غیره به آناتولی رفتند. در قرن 5 ترکان سلجوقی به آناتولی هجوم بردند (سلاجقه یا آل سلجوقی منسوب‌اند به سلجوق بن دقاق در اواخر قرن پنجم (11 میلادی) و تا قرن هشتم هجری در قسمت‌هایی از آسیای صغیر فرمانروائی کردند و آلپ ارسلان بعد از حادثه ملازگرد ، قونیه را پایتخت خود قرار داد. ورود سلاجقه به آناتولی بزرگترین اثر سیاسی و فرهنگی را در منطقه داشته است و از حیث حیات سیاسی آناتولی قبل از ورود سلاجقه فیمابین مسلمانان و بیزانس‌ها چندبار جنگ و درگیری پیش آمد و قسمتی از آناتولی در حدود سال‌های 323 هجری تحت سلطه مسلمانان قرار گرفت و دو سال بعد بیزانسیها اکثر مناطق را پس گرفتند و حدود و قدرت خود را به طرسوس و دیاربکر و حلب رساندند. سلاجقه بیش از 3 قرن در آسیای صغیر و آناتولی حکومت کردند و سپس دچار بحران داخلی شدند و با مرگ زودرس سرسلسله سلاجقه کیقباد و نبود سلطانی قوی، منطقه تحت سلطه سلاجقه با بحران مواجه شد. در دوران سلاجقه و مغول در آناتولی امیرنشین‌هایی چون قرامان و اشرف و بنی حمید، و آل منتشا و شاخه انتاکیه بنی حمید و گرمیان و آیدینیان و حکام قراسی و صاروخان و امیرنشین عثمانی در آناتولی هر یک در منطقه حکومتی شدند. نکته ای که در اینجا لازم است بدان اشاره شود شیوه قدرت گیری و تسلط بر سایر امیرنشینهای منطقه است و در ادامه به طور اختصاصی تر وارد مباحث سلسله عثمانی و بحث تبار شناسی و ورود آنها به دایره قدرت پرداخته شده است.
فصل چهارم
در این فصل به حیات آناتولی و زیست اقوام ترک و بیزانس اشاره رفته است که چگونه ترکان مسلمان با کشیشان ارتدوکس با توافق و تعامل زیسته‌اند و چگونه سلجوقیان با دادن زمین به بردگان و با تواضع و تسامح توانستند مسیحیان بیزانس را جذب کنند و بیش از حد به دراویش و اهل طریق و باباها و مشایخ و بزرگان صوفیه احترام و مساعدت کردند و سه اصل اسلام و آزادی و توجه به معیشت مردم یکی از عوامل قوی در گسترش قدرت عثمانی و اسلام در آناتولی گردید و همچنین در این فصل جواب مخالفین جهاد و غزا را میخوانیم که مخالفان، جهاد را تهاجم و ویرانی می دانستند ولی به عقیده ما مسلمانان جهاد وسیله ایست جهت دعوت به دین و رساندن پیام الهی به بشر غافل و عامل احیاء غیرت و عظمت اسلام.
قابل ذکر است ترک‌ها در مرحله ورود به آناتولی در بین آنها فکر دشمنی دین قدیم عثمانیها کم و بیش وجود داشت ولی در نهایت همگی تسلیم اسلام و مذهب فقهی امام ابوحنیفه شدند و مدارس و مساجد و خانقاه ساخته و به زندگی و معیشت مردم توجه کردند. و سایر ادیان در زیر سلطه ترک عثمانی و سلاجقه آزاد بودند وجود اختلاف بین مسیحیان ارتدوکس و کاتولیک زمینه دیگری شد برای رشد اسلام در دوره عثمان و اورخان دراویش و مشایخ مورد توجه زیادی قرار گرفتند. مدارس و مساجد و کاروانسرا و زاویه‌نشینی را تقویت کردند. صوفیه، واخیان و نقشبندیه و بکتاشیه و سعدیه و قزلباش و قدریه و پیروان شیخ صفی الدین همه و همه در آناتولی نسبتاً آزاد بودند.
فصل پنجم
فصل پنجم در خصوص زمینه‌های اقتصادی قدرت گیری عثمانی است. آناتولی بعد از ورود سلجوقیان و با ایجاد ارتباط بین شرق و غرب بخصوص در قرن 13 به شاهراه تجاری شرق و غرب تبدیل شد و در دوره عثمانی ها، زمینهای فئودال‌ها و مجهول المالک بین بردگان تقسیم گردید. و امیرنشین ها هر یک به شیوه خاصی، فعالیت اقتصادی انجام میدادند.
بهبود بخشیدن به وضع کشاورزی و دامداری ایجاد ارتباط بین تجار و کاروانهای چین و ایران و غرب در وضع اقتصادی آناتولی موثر بودند. اقتصاد در زمان اورخان و مراد باعث توسعه هر چه بیشتر سلطه عثمانی شد.
در دوره عثمانی بازرگانی رونق خاصی یافت و در آناتولی نظام فئودالی کم رنگی با پرداخت جزیه موجودیت خود را حفظ کرد. فعالیتهای اقتصادی امیرنشینهای آناتولی بصورت کلی از مباحث جدید است که بیان گردیده و اقدامات عثمانیها در بهره گیری از شرایط پیش آمده از نکات مورد اشاره این فصل است.
فصل ششم
فصل ششم در خصوص زمینه‌های اجتماعی در قدرتگیری عثمانیها است
در ابتدا بافت قومیتی جمعیتی آناتولی و ورود ترکان بعد از حادثه ملازگرد و شرایطی که پیش آمد مورد اشاره قرار خواهد گرفت و خاطر نشان خواهد شد که چگونه با ورود این عناصر به این منطقه وضعیت اجتماعی و فرهنگی دگرگون شد و یک شکل جدیدی در نظام اجتماعی به وجود آمد. سرزمین آناتولی که از قرن 11 میلادی به نام ترکیه نامگذاری شد از حیث جمعیت و زاد و بوم مرکب از اقوام مختلف بود و همین تنوع نژادی و زبانی در حفظ آناتولی نقش مهمی داشت به شیوه‌ای که مکان تلاقی فرهنگ ها و زبان ها و قومیت‌های مختلف شد البته ساخت و بافت حکومت عثمانی که سلطان در راس آن قرار داشت و به نام دین و خلیفه مسلمانان مطرح و مورد اطاعت بودند در توسعه و پیشرفت و ایجاد وحدت اثر مهمی داشت. تسامح عثمانیها باعث شد خارجی‌ها که از طریق ایتالیا به ترکیه و ایران و شرق آسیا رفت و آمد داشتند آزاد بودند. در دوره عثمانی غازیان جهادی تشویق میشدند، گردشگران آزاد بودند، تاسیس مساجد و مدارس و انکشاف علم رونق یافت، عالمان دین تشویق میشدند و اصحاب قلم و اهل فرهنگ و هنر مورد تشویق قرار می‌گرفتند، تشکیل مجالس مناظره بین مسلمانان و رهبران سایر ادیان به خصوص مسیحیان مرسوم شد بعضی از کلیساها به مسجد تبدیل شدند. یک نظام اجتماعی قوی در جامعه به وجود امد و در ادامه ساختار اجتماعی عثمانیها بعد از قدرتگیری مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل هفتم
در این فصل موضوع امپراطوری عثمانی در اوج قدرت (از عثمان تا سلیمان) مورد بررسی قرار گرفته است
در این فصل به حیات و سیاست و قدرت 10 سلطان از سلاطین عثمانی اشاره رفته از جمله 1- عثمان 2- اورخان 3- مراد اول 4- بایزید اول 5- محمد اول 6- مراد دوم 7- سلطان محمد فاتح (محمد دوم) 8- بایزید دوم 9- سلیم اول 10- سلطان سلیمان قانونی. عثمان موسس عثمانیها، با تدین و مدیرتش و اورخان با توسعه اداری و بلند نظریش و بایزید و محمد فاتح و سلیم و سلیمان قانونی با سیاست و درایت و شجاعت خود در تشکیل امپراطوری قوی عثمانی موثر و بازیگر اول بوده‌اند و جمعاً عثمانیها بیش از 6 قرن حاکمیت و قدرت در 3 قاره آسیا اروپا و آفریقا را در دست داشته‌اند و 35 نفر از سلسله عثمانی ؛ از عثمان تا رشاد حکومت کرده‌اند و اگر با دیده انصاف بنگریم این سلسله در ظاهر به اسلام رونق دادند. و در برابر قدرتهای مخالف اسلام خاری در چشم دشمن صلیبی و مسیحی شدند. اگر چه مشکلات و اشتباهاتی زیادی در شیوه حکومت داری و رسیدن به حاکمیت وجود داشته است ؛ معهذا « تِلک قَدٌ خَلَتٌ له ما کَسَبَت ولکُم ما کَسَبَتُم و لا تُسئِلون عَمّا کانو یُفعلَمون »
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
یکشنبه25/12/1392
این مطلب را به اشتراک بگذارید
• لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.
• از نوشتن دیدگاهایتان با حروف فینگلیش جدا" خودداری کنید .