روز سه شنبه مورخ 07/بهمن/1393 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و هشتاد و سوم تفسیر قرآن کریم (درس نهم تفسیر سوره مبارکه اسراء) با موضوع آیات 82 الي 95 ارائه شد.

در ادامه، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است.

 

کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادري

درس دویست و هشتاد و سوم

درس نهم سوره مبارکه اسراء آیات 82 الی 95

*موضوع درس *

1-قرآن نسخه شفابخش و مایه رحمت است

2- در عقیده اسلامی، هم غفلت و غرور مردود است و هم یأس و ضعف

3- بحث و سوالی درباره روح

4- قرآن معجزه است و هیچ کس از جن و انس نمی تواند مانند آن را به جامعه ارائه دهد.

5- بعضی از بهانه های بچه گانه مخالفان قرآن کریم

6- تکبر و غرور دو مصیبت بزرگ برای انسان هستند.

** ترجمــه­ آيــات **

وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ ۙ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا﴿82﴾

در قرآن کریم و آیات آن، هر آنچه شفاء و رحمت است برای اهل ایمان نازل می کنیم. ظالمان و کافران از صوت و مفاد و پیام قرآن جز سرپیچی و مخالفت و خُسران بهره دیگری نمی برند.

وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَىٰ بِجَانِبِهِ ۖ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ كَانَ يَئُوسًا﴿83﴾

هنگامی که به انسان نعمت و خیری می بخشیم مغرور و غافل می شود و هنگامی که کمترین خسارت و ضرری متوجه وی شود از همه چیز مأیوس میشود.

قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَىٰ سَبِيلًا﴿84﴾

ای پیامبر بگو شما به عقل و صلاح خود عمل می کنید . خداوند کارهای شما را کاملاً تحت نظر دارد و خوب و بد را جدا خواهد کرد و به هر کس وِفق عملش با وی برخورد خواهد شد.

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ ۖ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًا﴿85﴾

و از تو(ای محمد) در خصوص ماهیت روح سوال می کنند. سوال آنها جهت کشف حقیقت نیست بلکه به خاطر لجاجت است. در جواب آنها بگو من از اسرار و ماهیت روح اطلاع ندارم. درک و بیان واقعیت آن در علم خداوند است و شما انسانها فقط بر قسمتی از علم و دانش تسلط دارید و آشنا هستید.

وَلَئِنْ شِئْنَا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنَا وَكِيلًا﴿86﴾

ای محمد(ص) اگر اراده کنیم آنچه را که به شما هدیه و نازل کرده ایم از شما می گیریم و اگر از تو وحی و قرآن را بگیریم هیچ احدی توان دفاع از شما را نزد ما نخواهد داشت.

إِلَّا رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ ۚ إِنَّ فَضْلَهُ كَانَ عَلَيْكَ كَبِيرًا﴿87﴾

لیکن رحمت خداوند متعال شامل حال شماست و کتاب خود را بر تو نازل نموده و در سینه ات مستقر کرده و مطمئن باش فضل خداوند و رحمت حق سبحان همواره شامل حال تو خواهد شد. پس به کار و تبلیغ و برنامه ات ادامه بده. پیروزی از آن پرچمداران توحید است.

قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَىٰ أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هَٰذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا﴿88﴾

(ای محمد) به مخالفین قرآن بگو چرا این همه جدال و مخالفت با قرآن و کتاب آسمانی ؟ شما که اهل فصاحت هستید بیایید تمامی انسانها و جِنّی ها را جمع کنید، نخواهید توانست کتابی را همانند قرآن کریم بیاورید حتی اگر کمک و مساعدت را نسبت به یکدیگر دریغ نکنید. پس اگر منطق دارید تسلیم قرآن شوید و با قرآن مخالفت نکنید.

وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِي هَٰذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَىٰ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا﴿89﴾

قرآن کتاب زندگی و منهج حیات است و هر آنچه از صلاح دین و دنیای بشر در آن باشد در قرآن آورده ایم معهذا اکثر مردم جامعه با این رحمت و نعمت و آئین نامه زندگی مخالف و منکرند.

وَقَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّىٰ تَفْجُرَ لَنَا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعًا﴿90﴾

کافران به پیامبر اسلام می گفتند: ما هرگز به تو ایمان نمی آوریم تا اینکه چشمه جوشانی از این زمین(خشک و سوزان) برای ما خارج سازید.

أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهَارَ خِلَالَهَا تَفْجِيرًا﴿91﴾

و می گفتند: یا باید از خودت باغی از خرما و انگور داشته باشید و اطراف آن نهرها و جویباری جاری و روان باشد.

أَوْ تُسْقِطَ السَّمَاءَ كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفًا أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ قَبِيلًا﴿92﴾

و به دنبال دو بهانه قبل، بهانه سوم را طرح کردند و به پیامبر اسلام گفتند: زمانی ما به شما ایمان می آوریم که آسمان را شق و پارچه پارچه کنید و بر سر ما فرو اندازی یا خدایی که شما را مبعوث کرده است و فرشتگانش را حاضر کنید به صورتی که ما آشکارا و با چشمان خود آنها را ببینیم.

أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقَىٰ فِي السَّمَاءِ وَلَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّىٰ تُنَزِّلَ عَلَيْنَا كِتَابًا نَقْرَؤُهُ ۗ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلَّا بَشَرًا رَسُولًا﴿93﴾

(ای محمد) ما زمانی شما را تصدیق می کنیم که از خود خانه ای از طلا داشته باشید و یا با نردبانی در جلو چشمان ما به آسمان صعود نمایی و بالا بروی البته حتی اگر به آسمان هم بروید باز به شما ایمان نخواهیم آورد مگر از آسمان کتابی همراه خود بیاورید و ما آن را بخوانیم. ای محمد(ص) در جواب این یاوه گویان بهانه گیر بگو: من یک انسان هستم مثل شما فقط مأموریتی دارم برای اصلاح و ارشاد انسانها. من یک رسولم و اقداماتم محدود است و کار و امر من تحت امر خداست.

وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُمُ الْهُدَىٰ إِلَّا أَنْ قَالُوا أَبَعَثَ اللَّهُ بَشَرًا رَسُولًا ﴿94﴾

آنچه باعث شده است که این کافران لجوج عناد کنند و به قرآن ایمان نیاورند کبر و غرور و خودخواهی است که می گویند: چرا خداوند پیامبر را از جنس بشر مبعوث کرده است.

قُلْ لَوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَسُولًا﴿95﴾

ای محمد(ص) به مشرکان مکه بگو: سنت الهی این است که پیامبران را از جنس بشر و از نوع ساکنین زمین و هم زبان آنها مبعوث می کند حتی اگر ساکنین روی زمین فرشتگانی بودند و با اطمینان و یقین زندگی می کردند بدون تردید پیامبری را از جنس آنها برای ارشاد آنها مبعوث می کردیم. پس بهانه آنها مردود است و ریشه اش کبر و خودخواهی و غرور است.

*** توضیح آیات، نکــات و نتــایــج درس ***

توضیح آیه 82: در این آیه خداوند متعال به اثر تربیتی قرآن کریم اشاره دارد و میفرماید: قرآن تنها یک کتاب مقدّس از حیث ظاهر و جایگاه نیست بلکه یک نسخه شفابخش امراض و عیوب و نواقص درونی است و رحمت و علم و دانش و منهج حیات و سبب نوسازی و عامل عزّت و شرف برای پیروان خود است معهذا جمعی ظالم و ناجوانمرد مخالف قرآن­اند. در یک جمله قرآن کریم انسان را از امراض کفر و نفاق و ظلم و انحراف پاک می­کند.

توضیح آیات 83 و 84: در این دو آیه خداوند متعال بعضی از انسانهای مریض­الحال را معرفی کرده است و میفرماید: این افراد در اثر فقدان تربیت دینی، ثبات فکری ندارند و اگر غنی شوند، غافل و اگر دچار خطر و مشکلی شوند از خدا عصبانی می­شوند. اگر خداوند به آنان نعمت ارزانی دارد مغرور می­شوند واگر با مشکلی در زندگی مواجه شدند فوراً دست و پای خود را گم می­کنند، در خانواده این افراد نه شکر نعمتی شنیده می­شود و نه صبری در برابر زحمت دیده می­شود. این نوع انسانها از اخلاق دینی پیروی نمی­کنند و بیشتر تابع سنت و عادت غلط و پیرو و مُقلِّد غیراند.

توضیح آیه 85 : در این آیه مشرکان مکه از ماهیت روح از پیامبر اکرم(ص) سوال کرده­اند، سوالی سخت و سنگین. با ملاحظه تفسیر و مفهوم روح در لغت و اصطلاح قرآنی به این نتیجه می­رسیم اولاً در قرآن کریم واژه روح 21 بار آمده است از جمله در قرآن «روح» نام جبرئیل است مانند: « تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا » ( فرشتگان همراه جبرئیل به زمین می­آیند) و به معنی وحی آسمانی و قرآن نیز آمده است مانند:« وَكَذَٰلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِنْ أَمْرِنَا » و به معنی قدرت معنوی آمده است مثلاً در خصوصیات حضرت عیسی میفرماید: «وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ ». قابل ذکر است سوال مشرکان از این نوع روح­ها نبوده است بلکه از روحی سوال کرده­اند که به معنی قوتی است که بدن انسان به وسیله آن حرکت می­کند. در این آیه به پیامبر اسلام اعلام شده است در تعریف و حدود این قسمت در جواب سوال مشرکان بگو: ماهیت روح را فقط خداوند می­داند.

توضیح آیات 86 و 87: در این دو آیه خداوند رحیم و رحمان لطفی به پیامبر بزرگ ما حضرت خاتم(ص) ارزانی داشته است با این مضمون: ما قرآن را بر شما نازل و وحی نمودیم و قطع این نعمت سهل و آسان است ولی ای محمد تو زیر چتر رحمت و فضل ما هستی، این نعمت و فضل باعث رسیدنت به قله بلند اخلاق و سعادت گردیده و این لطف و کرم همچنان ادامه خواهد داشت.

توضیح آیات 88 و 89 : در این دو آیه مقام و جایگاه قرآن کریم معرفی شده و از تمامی انسانها و مخالفین قرآن خواسته شده است تمامی موجودات عاقل را برای مسابقه و جدال و تحدِّی دعوت و از آنها خواسته شود کتابی را مانند قرآن بیاورند و در اختیار مردم قرار دهند البته حتی اگر با هم مشورت و مساعدت و کمک نمایند باز توان مقابله با قرآن را ندارند زیرا قرآن معجزه است و کسی را یارای او نیست.

توضیح آیات 90 تا 93: در این چهار آیه خداوند متعال به چند بهانه رنگارنگ مشرکان و کافران اشاره فرموده است به این مضمون: زمانی که مشرکان توان مقابله با قرآن کریم را نداشتند و در میدان مسابقه کم آوردند شروع به بهانه گیری بچه گانه کردند از جمله گفتند: ای محمد اگر واقعاً شما پیامبر هستی ما چند خواسته داریم به آنها جامه عمل بپوشان:

1) یک چشمه جوشان در این سرزمین خشک مکه برای ما جاری ساز. 2) باغی زیبا مُرکَّب از نخل و انگور فراهم کن که در اطراف آن نهرها و جویباری جاری شود. 3) آسمان را برای ما قطعه­قطعه کن و قطعات آن را بر سر ما فرود آور. 4) خدای خود و فرشتگان را به ما نشان ده به نحوی آنها را در میان و کنار خود مشاهده کنیم. 5) منزل ساخته شده از طلا و زخرف که متعلق به خودت باشد به ما معرفی کن. 6) به آسمان پرواز کن و بالا برو؛ البته اگر به آسمان هم پرواز کنی باز به شما ایمان نخواهیم آورد مگر همراه خودت کتابی از آسمان بیاوری که ما آنرا بخوانیم.

توضیح آیات 94 و 95 : در این دو آیه به یکی از بهانه های مشرکان جواب داده شده است که به پیامبر اسلام گفتند: چرا خداوند برای ما پیامبری از ملائکه مبعوث نکرده است؟ خداوند متعال میفرماید: این سنت الهی است که پیامبران باید از جنس انسان و از ساکنین زمین باشند و در جواب مخالفان که می گویند چرا پیامبر از بین فرشتگان انتخاب نشده است می­فرماید: اگر در کره زمین به جای انسان­ها فرشتگان ساکن و زندگی می­کردند قطعاً پیامبری مبعوث می­کردیم از جنس ملائکه. پس ارسال پیامبران برای ارشاد انسانها طبق سنت الهی باید از جنس انسان و هم زبان آنها باشد و این یک سنت تغییر ناپذیر الهی است.

وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين