روز سه شنبه مورخ 8/ بهمن /1392در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و چهل و ششم تفسیر قرآن کریم (درس ششم تفسیر سوره مبارکه یوسف) با موضوع آیات 65 الي 79 ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است.

کــلاس تفسیـــر قــرآن کــــریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــــادري

درس دویست و چهل و ششم

درس ششم سوره مبارکه یوسف آیات 65 الی 79

** موضوع درس **

ادامه حیات حضرت یوسف(ع)

* ترجـــمه آيـــات *

وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ ۖ قَالُوا يَا أَبَانَا مَا نَبْغِي ۖ هَٰذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا ۖ وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ۖ ذَٰلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ﴿65﴾

زمانیکه در کنعان بارهای خود را گشودند متوجه شدند پول و سرمایه آنها به آنان برگشت داده شده است گفتند: ای پدر دیگر ما چه میخواهیم این سرمایه ماست که به ما باز گردانیده شده است که ما به وسیله آن می توانیم برای خانواده خود غذا تهیه کنیم و برادرمان محفوظ و یک بار شتر بیشتر دریافت خواهیم کرد و یک بار اضافه نزد آن عزیز نیکوکار مصر اندک است.

قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّىٰ تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلَّا أَنْ يُحَاطَ بِكُمْ ۖ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٌ﴿66﴾

(یعقوب در گفتار آنان تردید کرد) و گفت: بنیامین را به شما نخواهم سپرد مگر اطمینان بیشتر و تعهد اکید بسپارید که او را نزد من برگردانید در حد توان و امکان(پسران پیمان محکم سپردند) سپس یعقوب گفت: پسران خداوند بر گفتار و اقوال ما ناظر است خدا را فراموش نکنید.

وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِنْ بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُتَفَرِّقَةٍ ۖ وَمَا أُغْنِي عَنْكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ ۖ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ﴿67﴾

یعقوب در لحظه عزیمت پسرانش به مصر فرمود: در لحظه ورود به مصر از یک دروازه وارد مصر نشوید از چند دروازه وارد شوید تا مورد کینه و حسد قرار نگیرید من نمی توانم جلو امر خدا و حوادث را بگیرم قدرت و شوکت از آن خداوند و فقط به خدا توکل می کنم و لازم است همه متوکلان به خدا توکل کنند.

وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُمْ مَا كَانَ يُغْنِي عَنْهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا حَاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَاهَا ۚ وَإِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِمَا عَلَّمْنَاهُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ﴿68﴾

و هنگامی پسران یعقوب وفق توصیه پدر وارد مصر شدند البته این کار نمی توانست هیچ حادثه ای و صدمه تعیین شده از جانب پروردگار را از آنها دور سازد ولی فقط به جهت رعایت قول پدر و به خاطر احترام به درون یعقوب و آرامش درون وی بود یعقوب اهل علم و آگاه بود ما به ایشان علم و دانشی داده بودیم مهم و ارزشمند ولی اکثر افراد جامعه از آن بی خبر بودند.

وَلَمَّا دَخَلُوا عَلَىٰ يُوسُفَ آوَىٰ إِلَيْهِ أَخَاهُ ۖ قَالَ إِنِّي أَنَا أَخُوكَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ﴿69﴾

زمانی به خدمت یوسف رسیدند یوسف بنیامین را در کنار خود نشاند و خیلی به آرامی به وی گفت: من یوسف برادر شما هستم و از آنچه برادرانت انجام می دهند ناراحت و غمگین مباش.

فَلَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَايَةَ فِي رَحْلِ أَخِيهِ ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا الْعِيرُ إِنَّكُمْ لَسَارِقُونَ﴿70﴾

زمانی غلّه را تحویل گرفتند و آماده رفتن شدند یوسف به مامورین خود دستور داد کاسه و ظرف آبخوری مخصوص یوسف را در بار برادر شقیق یوسف(بنیامین) قرار دهند و سپس ندا سر زدند ای کاروانیان و ای اهل قافله شما دزد و سارق هستید.

قَالُوا وَأَقْبَلُوا عَلَيْهِمْ مَاذَا تَفْقِدُونَ﴿71﴾

همگی به طرف مامور رفتند و گفتند: مگر چه شده؟ چه وسیله ای به سرقت رفته است؟.

قَالُوا نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ وَلِمَنْ جَاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَأَنَا بِهِ زَعِيمٌ﴿72﴾

مامورین گفتند: جام شاه را گم کرده ایم و هرکس آنرا بیاورد یک بار بیشتر غلّه جایزه ایشان است.

قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ عَلِمْتُمْ مَا جِئْنَا لِنُفْسِدَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كُنَّا سَارِقِينَ﴿73﴾

پسران یعقوب گفتند: قسم به خدا ما اهل این کار نیستیم ما برای فساد و سرقت به این سرزمین نیامده ایم.

قَالُوا فَمَا جَزَاؤُهُ إِنْ كُنْتُمْ كَاذِبِينَ﴿74﴾

مامورین گفتند: اگر ثابت شد سارق هستید با سارق چه باید کرد؟

قَالُوا جَزَاؤُهُ مَنْ وُجِدَ فِي رَحْلِهِ فَهُوَ جَزَاؤُهُ ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ﴿75﴾

پسران یعقوب گفتند: اگر نزد هرکس کشف شد باید جوابگوی خطای خود باشد و در برابر عمل و کردارش باید تسلیم قانون شما شود ما هم چنین افرادی را کیفر می کنیم.

فَبَدَأَ بِأَوْعِيَتِهِمْ قَبْلَ وِعَاءِ أَخِيهِ ثُمَّ اسْتَخْرَجَهَا مِنْ وِعَاءِ أَخِيهِ ۚ كَذَٰلِكَ كِدْنَا لِيُوسُفَ ۖ مَا كَانَ لِيَأْخُذَ أَخَاهُ فِي دِينِ الْمَلِكِ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ ۚ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَنْ نَشَاءُ ۗ وَفَوْقَ كُلِّ ذِي عِلْمٍ عَلِيمٌ﴿76﴾

به دستور یوسف بررسی بارها شروع شد و بار بنیامین را در آخر همه بارها بررسی کردند و کاسه را در بار بنیامین کشف و بیرون آوردند و این راه و روش را ما به یوسف الهام کردیم و اگر این راهنمائی نبود طبق قانون مصر امکان اسیر کردن بنیامین نبود همه کارها به دست خداوند است و خداوند برای هر کس اراده کند كه او را بالاتر ببرد و جایگاهش را ارتقاء دهد زمینه ها را برای وی فراهم خواهد کرد بالاتر از هر عالِمی عالِم دیگری وجود دارد.

قَالُوا إِنْ يَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ أَخٌ لَهُ مِنْ قَبْلُ ۚ فَأَسَرَّهَا يُوسُفُ فِي نَفْسِهِ وَلَمْ يُبْدِهَا لَهُمْ ۚ قَالَ أَنْتُمْ شَرٌّ مَكَانًا ۖ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَصِفُونَ﴿77﴾

بعد از کشف کاسه در بار بنیامین ، برادران بنیامین گفتند: جای تعجب نیست برادرش یوسف هم دزد بود و قبلاً او نیز دزدی کرده بود ؛ یوسف با شنیدن این جمله خیلی ناراحت شد ولی خشم خود را پنهان کرد و فقط گفت: شماها به نظرم بدترین جایگاه و مکانت را دارید خداوند از کلمات و جملات شما آگاه است.

قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ إِنَّ لَهُ أَبًا شَيْخًا كَبِيرًا فَخُذْ أَحَدَنَا مَكَانَهُ ۖ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ﴿78﴾

گفتند: ای عزیز و ای پادشاه مصر او پدر پیری دارد اگر این خبر را بشنود خیلی ناراحت و دلگران میشود به جای بنیامین یکی از ما را اسیر کن و ایشان را آزاد کن ما شما را فرد نیکوکاری می شناسیم و می بینیم.

قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ أَنْ نَأْخُذَ إِلَّا مَنْ وَجَدْنَا مَتَاعَنَا عِنْدَهُ إِنَّا إِذًا لَظَالِمُونَ ﴿79﴾

یوسف گفت: پناه بر خدا هرگز این کار را نخواهیم کرد و غیر از کسی که کاسه و پیمانه را در متاع و بارش کشف شده است کاری به کس دیگر نداریم و اگر غیر از این انجام دهیم ما جزو خطاکاران هستیم.

** توضيــح آیـــات درس **

فرزندان یعقوب همراه بنیامین برادر شقیق یوسف عازم مصر شدند ، یوسف با شنیدن خبر بازگشت فرزندان یعقوب همراه برادر کوچک خود خوشحال شد و با آنها دیدار کرد. در فرصت مناسبی خود را به بنیامین معرفی و ماجرای حیات خود را کاملاً برایش شرح داد و از وی خواست حافظ اسرار فیمابین باشد. سپس دستور داد بار 11 شتر فرزندان یعقوب را آماده و ظرف وکاسه و پیمانه را در بار بنیامین جاسازی کنند تا از طریق قانون حاکم بر مصر بتوانند بنیامین را نگه دارند ؛ البته جریان به بنیامین قبل از کشف موضوع اطلاع داده شد تا زیاد نگران نشود.

چند ساعتی گذشت از جانب مسئولین انبار اعلام شد پیمانه عزیز به سرقت رفته است و به کاروانیان اعلام شد در بارِ هر کسی ظرف پیمانه کشف شود به جزای اعمالش خواهد رسید ؛ فرزندان یعقوب اعلام کردند: « ای عزیز ما بیگناه هستیم بفرمایید بارهای ما را تفتیش کنند.»

حضرت یوسف دستور داد همه بارها را تفتیش و بررسی کردند و آخرین بار که تفتیش شد بار بنیامین بود که کاسه و پیمانه در آن کشف شد. فرزندان یعقوب خیلی ناراحت شدند و به اتفاق گفتند: « ای عزیز از ما ناراحت نباش این بنیامین برادر دیگری به نام یوسف داشت او هم سارق بود و خدا نابودش کرد خدا بنیامین را هم مانند برادرش نابود کند که باعث بدنامی ما گردید.» یوسف از این جمله خیلی ناراحت شد ولی دندان روی جگرگذاشت و صبر کرد و علیه آنان دعا کرد. برادران یوسف گفتند : « ای حاکم و عزیز مصر ما پدر پیری داریم اگر بدون بنیامین به کنعان مراجعت کنیم خیلی ناراحت و نگران میشود بزرگواری کنید یکی از ماها را به جای بنیامین نگهدار و او را آزاد کن.» یوسف فرمود : « این پیشنهاد قابل قبول نیست و به خدا پناه میبرم اگر من چنین کاری را انجام دهم ، اگر چنین کنم یک عمل ظالمانه انجام داده ام.»

خلاصه کلام بنیامین به امر خداوند و دستـــور یوسف برای یک امر مهم نگهـــداری و به گروگــــان گرفته شد و کاروان بدون بنیامین راهی کنعان گردید ........ ادامه دارد.

**** نکــات و نتــایــج درس ****

1- قرآن کریم میفرماید:« خُذُوا حِذْرَكُمْ » ( آمادگی و احتیاط را رعایت و هشیاری را حفظ و از اسباب لازم استفاده کنید) معهذا هرگز حذر و احتیاط و بهره گیری از اسباب نمیتوانند مانع قدر الهی باشند. به عبارت دیگر ما انسانها باید از تمامی اسباب و تاکتیک و وسائل حفاظتی و هشیاری استفاده کنیم و در مقابل باید معتقد باشیم خداوند متعال برنامه خود را تعطیل نخواهد کرد و حذر و هشیاری ما جلو قضا و قدر را نخواهد گرفت . در دنیا ما مکلف به انجام وظیفه هستیم و هر آنچه در روز برای ما پیش آید بدون اراده خداوند نیست و قطعاً نتیجه هرچه باشد باید بپذیریم و آنرا مصلحت خود بدانیم.

2- استنباط جمهور مفسرین از توصیه حضرت یعقوب به 11 نفر از فرزندانش که فرمود : « لَا تَدْخُلُوا مِنْ بَابٍ وَاحِدٍ » ( در لحظه ورود به شهر مصر از یک دروازه وارد نشوید ) این است که مبادا جمعیت و شخصیت و ابهّت و وقار آنها ، حسودان را ناراحت و تحت تاثیر چشم بد آنها قرار گیرند.

3- اینجا یک سوال مطرح است آیا چشم انسان دارای تاثیر منفی است؟ در جواب این سوال به عرض دوستان میرسد در حدیث صحیحی که امام احمد به سند صحیح روایت کرده است ؛ پیامبر اسلام(ص) میفرماید: « الْعَيْنُ حَقٌّ » ( چشم سوء حق است) و در ادامه این حدیث فقهاء و مفسرین آورده اند « اِنَّ العینَ لَتُدخِلُ الرَّجُلَ القبرَ و الجملُ القدرَ»( چشم ، حق و موثر است و به وسیله چشم بد انسان داخل قبر و شتر داخل دیگ شده است)یعنی چشم بد و عین سوء تا حد مرگ انسان و حیوان تاثیرگذار است.

4- به لحاظ اینکه افرادی در جامعه داریم قهراً دارای خباثت درون هستند و آه و حسرت و حسادت این خبیثان چون تیر مسموم از طریق چشم آنان به افراد شلیک میشود و بعضاً این تیـــرها اصابت میکنند و به همیــــن علت و به خاطر همین خباثت است که پیامبـــر عظیم الشان ما همواره این دعا را تکرار میکرده است « أَعُوذُ بِكَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّةِ مِنْ كُلِّ عَيْنٍ لَامَّةٍ »( به کلمات و آیات الهی پناه میبرم از چشم های مزاحم )

5- مشهور است چشم بد در بچه­ها و جوانان بیشتر اثرگذار است تا بزرگسالان و به همین دلیل است پیامبر بزرگوار ما (ص) همیشه حضرات حسن و حسین (رض) را با این کلمات و جملات واکسینه میفرمــود « أُعِيذُكُمَا بِكَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّةِ مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ وَهَامَّةٍ وَمِنْ كُلِّ عَيْنٍ لَامَّةٍ » .( شما را از شر شیطان ؛ حشرات موزی و چشم بد به پروردگار می سپارم)

6- اگر کسانی داریم در جامعه و شهر و دیار خود که سهم آنها در دنیا حسادت بردن به دیگران و آه و حسرت کشیدن در زمان دیدن سیما و اموال هم نوعان خود است و بعضاً این افراد در جامعه شناسائی شده اند و مشخص اند مصلحت ما این است قبل از رسیدن و یا در زمان رسیدن به آنها چند بار جمله« لا حول و لا قوة إلا بالله » را تکرار کنیم قطعـاً اثرگذار است.

« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »

این مطلب را به اشتراک بگذارید

نوشتن دیدگاه

نام

تصویر امنیتی جدید