روز سه شنبه مورخ 10/ ارديبهشت /1391 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و  هفدهم تفسیر قرآن کریم (درس شانزدهم تفسیر سوره مبارکه توبه) با موضوع آیات 120 الي 129 ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است .

کـــلاس تفسیــــر قــرآن کــــریـــم  توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري

درس دویست و هفدهم

درس شانزدهم سوره مبارکه توبه  آیات 120  الی 129

** موضوع درس **

1-تذکر به مومنین اهل مدینه و اطراف آن که باید از دستورات پیامبر اسلام(ص) تخلف نکنند.

2- نظر قرآن درمبارزه با جهل و بیسوادی

3- مسئولیت جامعه و علماء در حفظ دانش و پاسداری از دین

4- دلسوزی پیامبر اسلام نسبت به امتش

5- مخالفت و عصیان و روگردانی دشمن نباید باعث عقب نشینی رهبر و داعی دین گردد

* ترجـــمه آيـــات *

مَا كَانَ لِأَهْلِ الْمَدِينَةِ وَمَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ أَنْ يَتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ وَلَا يَرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ لَا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ وَلَا نَصَبٌ وَلَا مَخْمَصَةٌ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَطَئُونَ مَوْطِئًا يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ﴿120﴾

مومنین اهل مدینه و حومه آن حق ندارند از دستور پیامبر اسلام در امر جهاد و غیره سرپیچی کنند و جان خود را عزیزتر از جان رسول خدا بدانند زیرا در مقابل هر سختی و تشنگی و رنج و گرسنگی که در راه خدا نصیب آنها میشود و هر قدمی که به ضرر کافران بردارند و باعث عصبانیت کفار گردد و هر حمله و هجومی که علیه دشمن انجام دهند نزد خداوند پاداش و ثواب آن محفوظ است و خداوند زحمت هیچ کسی را ضایع نخواهد کرد.

وَلَا يُنْفِقُونَ نَفَقَةً صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً وَلَا يَقْطَعُونَ وَادِيًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ﴿121﴾

و همچنین است که هیچ مال کوچک یا بزرگی را در راه اعتلاء دین هزینه و انفاق نمیکنند و هیچ سرزمینی را در راه جهاد نمی پیمایند مگر اینکه ثواب و پاداش آن برای آنان نوشته و ثبت میشود و در برابر آن خداوند به بهترین وجه به آنان پاداش میدهد .

وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً ۚ فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ﴿122﴾

و شایسته نیست مومنان همگی بسوی میدان جهاد حرکت کنند ضروری است از هر گروه و طایفه ای جمعی بمانند تا احکام دین را بخوانند و یاد بگیرند و به گروه سوم که مشغول جهاد هستند در وقت بازگشت  احکام دین را به آنان تعلیم و تخلف افراد و اوامر حق را هشدار دهند ، شاید مطیع خداوند شوند و از نافرمانی حذر کنند .

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قَاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ وَلْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ﴿123﴾

ای اهل ایمان اول جهاد را از دشمنان نزدیک شروع کنید و لازم است در پیکار با دشمنان نزدیک در لحظه پیکار حدت و شدت داشته باشید تا دشمن احساس خطر کند  یقین داشته باشید خداوند با پرهیزکاران و اهل تقوا است .

وَإِذَا مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ أَيُّكُمْ زَادَتْهُ هَٰذِهِ إِيمَانًا ۚ فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَزَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَهُمْ يَسْتَبْشِرُونَ﴿124﴾

و هنگامی که سوره ای از قرآن کریم بر پیامبر اسلام نازل شود گروهی از افراد مریض و آلوده و منافق به یکدیگر میگویند کدامیک از شما با نزول این سوره ایمان و باورش بیشتر و تحت تاثیر مفهوم آن قرار گرفت ، بدون تردید هر سوره ای که نازل میشود  ایمان ایمانداران صادق را افزون و آنان به فضل و رحمت یزدان خوشحال میشوند.

وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَىٰ رِجْسِهِمْ وَمَاتُوا وَهُمْ كَافِرُونَ﴿125﴾  

و آن افراد مریض و آلوده ای که درونی بیمار دارند ( با نزول هر سوره ای  از قرآن کریم ) پلیدی و کینه آنها افزون تر میشودو با این فکر و دید و کینه و کفر از دنیا خواهند رفت  

أَوَلَا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمْ يَذَّكَّرُونَ ﴿126﴾  

آیا این افراد مریض الحال نمی بینند که در هر سال یک الی دوبار امتحان و آزمایش میشوند معهذا تجدید نظر و توبه نمیکنند و متذکر نمیشوند .

وَإِذَا مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ هَلْ يَرَاكُمْ مِنْ أَحَدٍ ثُمَّ انْصَرَفُوا ۚ صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَفْقَهُونَ﴿127﴾  

این افراد معلوم الحال هنگامی که سوره ای از قرآن کریم نازل میشود به یکدیگر خیره میشوند و نگاه میکنند و آهسته از یکدیگر سوال میکنند اگر از مجلس خارج شویم آیا کسی ما را می بیند و سپس آرام آرام از محل خارج میشوند . اینها مریض و منافق اند و  از شنیدن حق دوری میکنند و خداوند در برابر نیت خبیث آنها دل هایشان را از حق منصرف ساخته است . به راستی آنها اهل درک و شعور نیستند.

لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ﴿128﴾

به یقین از جنس شما ، خداوند پیامبری را برای راهنمائی شما مبعوث کرده است این رسول رنج های شما را احساس و در برابر سختی و ناراحتی شماها ناراحت و دلگران میشود و نسبت به اهل ایمان رئوف و مهربان است  . 

فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ﴿129﴾

اگر مخالفان و افراد مریض الحال حاضر به پذیرش حق نباشند و از دعوت شما ای رسول استقبال نکنند ناراحت و نگران نباش و بگو خداوند برای من کافیست و غیر از او خدایی نیست توکل من به خدایی است که او صاحب عرش عظیم است .

** توضيــح آیـــات درس **

توضیح آیات 120 و 121  : در این دو آیه خداوند متعال اهل مدینه الرسول و اعراب مسلمان اطراف مدینه را سرزنش کرده و به آنان هشدار داده که نباید از شرکت در عملیات جهادی تخلف کنند و جان خود را عزیزتر از از جان رسول خدا بدانند و باید از رسول خدا که حامل یک رسالت عظیم الهی است حمایت کنند و نگذارند رهبر آنها تنها بماند و رسالتش مورد تهاجم دشمن قرار گیرد. سپس میفرماید : خداوند در برابر هر قدم و هر درهم آنها به نحواحسن پاداش میدهد و زحمات هیچ یک از آنان نزد خداوند به هدر نخواهد رفت و بدون پاداش نخواهد بود.

توضیح آیه 122  :  در این آیه خداوند متعال به اهل ایمان امر فرموده است هرزمانی اعلام جنگ شد و رسول خدا دستور حضور در میدان جهاد را صادر فرمود حق ندارند همگی راهی جبهه و میدان جهاد شوند ، لازم است جمعی از جوانان در شهر بمانند و احکام دین را یاد بگیرند و به بقیه تعلیم دهند زیرا تعلیم دین و یادگیری دانش هم یک نوع جهاد  است .

توضیح آیه 123 :  در این آیه خداوند متعال برای اهل ایمان دو دستور اکید صادر فرموده است : 1- جهاد و مبارزه را باید از نزدیکان و هم مرزهای خود شروع کنند چرا که خطر نزدیکان بیشتر است . 2- باید در میدان جهاد شدت عمل داشته باشند تا دشمن بیشتر احساس خطر کند.

توضیح آیات 124 و 125 :  در این دو آیه خداوند متعال دو موضوع را روشن کرده است 1- با نزول هر آیه از آسمان و هر دستوری از جانب خداوند ایمان اهل ایمان و اعتماد و توکل آنان افزون می شد 2- اهل کفر عصبانی و بغض و کینه آنها افزون میگردید . طبیعی است هر آنچه در آن نفع مومنین باشد دشمنان دین محزون و عصبانی و ناراحت میشوند.

توضیح آیات 126 و 127: تذکر دیگری است به منافقین که چرا بیدار نمیشوند و چرا دست از دوروئی و نفاق بر نمی دارند مگر نمی دانند هر ساله حداقل یک بار الی دوبار آنان را به بلا و شادی امتحان و آزمایش میکنیم و هر بار چهره آنها به جامعه معرفی میشود عجباً چرا بیدار نمیشوند ؟

توضیح آیات 128 و 129 : در این دو آیه خطاب اول به مردم است که پیامبری را از نفس خودتان که آشنا به درد شماهاست به جهت ارشاد و راهنمائی شما فرستادیم این پیامبر خیلی برای  هدایت و نجات و راهنمائی شما حریص و سخت گیر و نسبت به اهل ایمان رئوف و رحیم و مهربان است . خطاب دوم به پیامبر اسلام است : ای پیامبر برنامه خداوند را به مردم اعلام کن ، اگر در برابر شما ایستادند و پیام حق را قبول نکردند ناراحت نباش و به آنان بگو خداوند برای حمایت من کافی است و خدای من تنها است ( لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ ) ، بر او توکل دارم و تنها از وی توفیق و عزت را طلب میکنم چون او بر تمامی عالم طبیعت و ماورای طبیعت حاکم و مسلط است .

**** نکــات و نتــایــج درس ****

1- خداوند متعال در آیات 120 و 121 بر دو امر مهم تاکید و توصیه فرموده است ، توجه به این دو امر در هر زمان و مکانی و برای هر قوم و ملتی بخصوص مسلمانان مهم و ارزشمند است : 1- هنگامی که مسلمانان از نظر عِده و عُده ضعیف باشند ( مانند اوائل عصر نبوت در مدینه ) و دشمن مرکز حکومت و شخص  رهبری رسول خدا را مورد بغض و کینه و هدف قرار دهــد بر مومنین مدینه پاسداری از رسول خدا و تبعیت صادقانه از وی لازم و ضروری و جان پیامبر اسلام مقدم بر جان امت است 2- حفظ مدینه الرسول به عنوان مرکز تصمیم گیری و حفاظت از آن برهمه اهل ایمان تکلیف است . پیام این دو امر و دستور الهی برای ما مسلمانان این است :  بر همه ما  حفظ رهبران دین و مراکز تصمیم گیری و مراکز عزت و قدرت در هر زمان و عصری ضروری و تکلیف است .

2- در آیه 122 خداوند علیم و حکیم ، جهاد را به دو نوع تقسیم کرده است 1- جهاد با جهل و ضعف عقیدتی و کفر 2- جهاد با جهل در زندگی و بیسوادی . همچنین امر و تکلیف شده است به جهت ارتقاء دانش و پاسداری از دین و سلامتی افراد جامعه به عنوان فرض کفایی در هر زمان و عصری باید گروهی از اهل ایمان به دنبال کسب دانش و یادگیری فقه و احکام دین به مراکز کسب دانش اعزام و بعد از یادگیری دانش کافی به میان قوم و ملت خود برگردند و قوم و ملت خود را به حق دعوت و احکام الهی را تعلیم و راه سعادت و هدایت را تدریس نمایند به این امیدکه اقدام آنها موجب بیداری و هدایت و سعادت گردد .

3-  ما اهل ایمان باید  به دین و مکتب و آئین خود افتخار کنیم که تا این حد دین ما ، دین علم و دانش و معرفت است که پیام اول آن با « إِقْرَاءَ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِیَ   خَلَقَ » شروع و با « اِقْرَاء کِتابَک » خاتمه می یابد ، به عبارت دیگر اول و آخر و وسطش همه علم و معرفت و دانش است و هیچ دین و مکتبی تا این حد به علم و دانش توجه نکرده است  .

4- در آیات 128 و 129 شاهد چند نکته و پیام و دستور مهم هستیم که همه آنها برای ما  مفید و ارزشمند و موثر و در شناخت رسول خدا (ص)  سازنده هستند :1- رسول الله(ص) از نوع انسان است و آشنا به درد و زمان و مشکلات بشر و به جهت نجات انسانها آمده است . وی اهل ترحم و غمخوار امت است ، از رنج و محنت و عقب ماندگی و اختلاف مومنین به شدت رنج میبرد 2- خیلی حریص و علاقه­مند به هدایت و پیشرفت و ترقی مسلمانان در امر دین و دنیای آنها است 3- خداوند به پیامبر اسلام دلداری داده است مبادا از عصیان و سرکشی و ترفند دشمنان دلسرد و نگران شود ، زیرا اگر تمامی دنیا به رسول الله(ص) پشت کنند و روگردان شوند نباید عقب نشینی کند یقیناً خداوند او را تنها نخواهد گذاشت 4- این دلجوئی و دلداری و حمایت قاطعانه خداوند از رسول خدا پیام مهمی به رهبران دین و داعیان دلسوز جامعه دارد که به وظیفه خود عمل کنند کم توجهی مردم آنان را دلسرد نکند از توطئه و صف آرائی دشمن نترسند و از هیاهوی جنود شیطان نهراسند .  اگر صادقانه برای خدا قدم بردارند خداوند حامی و ناصر آنهاست .  پس بر رهبران دین تکلیف است که به وظیفه خود عمل کنند ، نتیجه با خداوند است « و مَا عَلَی الرَّسولِ اِلّا البَلاغُ »

« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »

این مطلب را به اشتراک بگذارید

نوشتن دیدگاه

نام

تصویر امنیتی جدید