روز سه شنبه مورخ 1 / اسفند /1391 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و يازدهم تفسیر قرآن کریم (درس دهم تفسیر سوره مبارکه توبه) با موضوع آیات 62 الي 70 ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهي درج شده است .
کـــلاس تفسیــــر قــرآن کــــریـــم توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري
درس دویست و يازدهم
درس دهم سوره مبارکه توبه آیات 62 الی 70
** موضوع درس **
1) ذکر و بیان و معرفی چند خصلت دیگر منافقان
2) هشدار به منافقین به این مضمون که کوتاه آیید و الا افشاء خواهید شد
3) منافقین به جای امر به معروف و نهی از منکر امر به منکر و نهی از معروف میکنند .
4) از گذشتگان عبرت بگیرید هرکس از تاریخ گذشتگان درس نگیرد در زندگی موفق نخواهد شد .
* ترجـــمه آيـــات *
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَاللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ إِنْ كَانُوا مُؤْمِنِينَ﴿ 62 ﴾
منافقین با زبان چرب و قسم دروغ میکوشند شماها را از خود راضی و اعتماد شما را جلب کنند در صورتیکه اگر در ایمان و ادعای خود صادق باشند باید حرکات و سکنات آنها در راستای کسب رضایت خداوند باشد.
أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ﴿ 63 ﴾
مگر نمیدانند هرکس با برنامه خدا و رسول خدا مخالفت کند مسیر نهائیش دوزخ است و در آن باقی خواهد ماند و این نوع زندگی بدترین شکست و خسارت و رسوایی است .
يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَنْ تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ ۚ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ مَا تَحْذَرُونَ﴿ 64 ﴾
ترس منافقین این است از سوی خداوند سوره ای از قرآن کریم نازل شود و مافی ضمیر آنها را افشاء و برملا کند ، بگو هرچه میتوانید ریشخند کنید یقیناً خدا آشکار کننده آنچه است که شما از آن می ترسید و ترس افشاء آن را دارید .
وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ ۚ قُلْ أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ﴿ 65 ﴾
اگر از آنان (منافقان ) سوال شود این چه مطالبی است که شما در خصوص پیامبر و اصحاب صادق وی بیان میکنید در جواب خواهند گفت : قصد ما شوخی و سرگرمی بوده است ای محمد(ص) به آنان بگو : خدا و پیامبر و آیات خداوند جای شوخی شما نیستند تا با اهانت به آنان خود را سرگرم کنید .
لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمَانِكُمْ ۚ إِنْ نَعْفُ عَنْ طَائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ﴿ 66 ﴾
شما منافقین دست از معذرت خواهی بردارید عذر شما قبول نیست زیرا اول ایمان آوردید و پیمان بستید و سپس پشیمان شدید و راه کفر را به شیوه دیگر گرفتید مطمئن باشید اگر عذر و کفر جمعی از شما را قبول کنیم عذر بقیه را قبول نخواهیم کرد .
الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ ۚ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ ۗ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ﴿ 67 ﴾
مردان منافق و زنان منافق از یک باب و یک خط اند و کار آنها نهی از معروف و دعوت به زشتی و منکر است سعی آنها این است مردم را از کار نیکو باز دارند . منافقان اهل انفاق نیستند و اگر انفاق کنند برای خدا نیست و آنها خدا را فراموش کردهاند و خداوند نیز آنها را فراموش کرده است . منافقین عناصر نافرمانی هستند.
وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ هِيَ حَسْبُهُمْ ۚ وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُقِيمٌ﴿ 68 ﴾
خداوند وعده قطعی فرموده است که مکان و محل مردان و زنان چند چهره ( منافق ) و کافران آتش جهنم است که در آن برای همیشه می مانند آنان شایسته این برخورد اند و مورد لعن خداوند ، و عذاب سختی پیش روی آنهاست.
كَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنْكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُمْ بِخَلَاقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ بِخَلَاقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُوا ۚ أُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ﴿ 69 ﴾
شما ای منافقان درست مانند اسلاف خود و منافقان گذشته هستید آنها چه کردند و چه بردند و کجا رفتند مسیر شماها نیز همان است درحالیکه آنان قوی تر از شما و از هر حیث نیرومندتر بودند و ثروت و فرزندان بیشتری داشتند از امکانات و متاع دنیا بهره گرفتند شما هم مثل آنان دچار غلط و اشتباه و هواپرستی شدهاید آنان اعمالشان در دنیا و آخرت تباه شد و با دست خالی از دنیا رفتند و در آخرت ذلیل و بیچاره و خسارت مند شدند شما هم از آنان بهتر نخواهید بود پس بیدار شوید.
أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَاهِيمَ وَأَصْحَابِ مَدْيَنَ وَالْمُؤْتَفِكَاتِ ۚ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ ۖ فَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَٰكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ﴿ 70﴾
آیا خبر اقوام پیشین که با برنامه خداوند و رسولان الهی مخالفت کردهاند مانند قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهیم و اهل مدین و از شهرها و دیار خراب شده قوم لوط به منافقان نرسیده است ؟ خداوند به جهت ارشاد و راهنمائی این اقوام پیامبرانی را نزد آنان فرستاد و پیامبران نیز آنان را به توحید و ایمان به رسالت پیامبران و آخرت دعوت کردند معهذا آنها مسیر کفر و نفاق را انتخاب کردند و همه آنها نابود شدند بدون تردید نهایت این منافقان و مخالفان مانند آنها خواهد شدپس « فاعتبروا یا اولی الابصار »
** توضيح و تفسير آيات **
توضیح آیات 62 تا 66 : خداوند متعال در این 5 آیه برای رسول خدا و امتش چند صفت قبیح و شرم آور منافقین را بیان کرده تا هویت این عناصر مزاحم ، دروغگو و چند چهره نزد مومنان معلوم و مشخص شود تا در دام آنها نیفتند.
از جمله این صفات قبیحه :1- ایمان آنها نمایشی است 2- به قسم آنها باور نکنید سوگند آنها دروغ است 3- در درون مخالف برنامه خدا و رسول اند 4- در غیاب و در جلسات خود به خدا و رسول و مومنین اهانت میکنند و آنها را به صورت استهزاء نام میبرند5- در بیان عذر و معذرت خواهی و زبان چربی کم نظیرند پس هشیار توطئه ، ترفند ، ظاهر سازی و چرب زبانی آنها باشید .
توضیح آیه 67 : در این آیه خداوند متعال نفاق را یک نوع مرض اجتماعی و مریضی درونی بعضی از افراد بیان ومعرفی کرده است و از نشانه این مریضی این است منافقان انسان ها را به منکر و ضد ارزش دعوت و از معروف و ارزش آنان را منحرف می کنند این نوع خصلت در کمترین مخلوقات خداوند یافت میشود .
توضیح آیات 68 تا 70 : در این آیات خداوند متعال نهایت منافقان و عدم پندگیری آنها را بیان فرموده است و به آنان تذکر داده شده که از گذشته تاریخ درس و عبرت بگیرید.
**** نکات و نتایج درس ****
1- انسان مسلمان در زندگی روزانه خود باید بصیـر و هشیــار باشــد و دوست و دشمن را از هم تشخیص بدهد ، زبان بین و خوش باور نباشد اهل ریاء و اهل قسم ناحق نباشد و با اهل ریاء و اهل قسم بدون حساب و کتاب همراهی نکند. امام شافعی (علیه الرحمه) میفرمــایـــد : « در زندگیام قسم نخوردهام نه به حق و نه به ناحق »
2- نباید اجازه دهیم محکمات و حدود دین مانند خداوند « جل و علا» و پیامبر عظیم الشان(ص) و قرآن کریم و دیگر اصول و فروع دین مورد اهانت و استهزاء و شوخی دشمنان آگاه و دوستان سادهاندیش قرار گیرد.
3- امر به معروف و نهی از منکر از علائم و صفات و نشانههای برجسته مومنین است و دعوت به منکر و مخالفت با معروف از نشانههای اهل نفاق است. در یک جمله منافقین ، افراد جامعه را به فســاد اخــلاقی و عقیــدتی دعوت میکنند و این عمل خود را خدمت و اصلاح جامعه می دانند « وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ »
4-جایگاه قصهها و حوادث گذشته تاریخ در قرآن کریم مهم و ارزشمند بیان شده است و به همین دلیل است که یک سوم قرآن کریم قصص و تاریخ و سرگذشت اقوام گذشته است. به عبارت دیگر تاریخ معلم است استفاده و بهره گرفتن از سرنوشت گذشتگان برای پیشبرد اهداف آیندگان ارزشمند است ، لذا هرکس ازتاریخ عبرت نگیرد در دین و دنیا موفق نخواهد شد .
« اللهم وفقنا فی الدنیا و ارزقنا البصیره یا ارحم الراحمین »
« وصلي الله تعالي علي سيدنا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين »