روز سه شنبه مورخ 31/1/89 ، در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملا قادر قادری در مسجد قباء پاوه با حضور علاقمندان درس يكصد و چهارم تفسیر قرآن کریم (درس پانزدهم تفسیر سوره مبارکه نساء) با موضوع آیات 75  الی 79 سوره مبارکه نساء ارائه شد. 

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده علاقمندان درج شده است.

کـــلاس تفسیــــر قــرآن کــــریـــم  توسط حاج ماموستا ملا قادر قادري

درس يكصد و چهارم

درس پانزدهم  سوره مبارکه نساء  آیات 75 الی 79

** موضوع درس **

1-   تشويق به جهاد و دفاع از دين و محرومين

2) راه مجاهدان راه خداست

3) مرگ حتمي است و فرار از آن شرعاً و عقلاًصلاح نيست

* ترجـــمه آيـــات *

وَمَا لَكُمْ لا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَل لَنَا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا وَاجْعَل لَنَا مِنْ لَدُنْكَ نَصِيرًا (٧٥)

اي مومنان ، چه شده كه در راه خدا به جهاد نمي پردازيد و در راه نجات برادران مستضعف خود نمي جنگيد كه مشركان مانع هجرت آنان شده اند و آنها را به ذلت كشانده و آزار سخت از آنان مي چشند  ، آنهايي كه از پيشگاه پروردگار خود التماس مي كنند كه سختي را از آنان برطرف كند و مي گويند پروردگارا ، ما را از اين قريه و سختي و تنگنا  ما را نجات بده و راه خروجي به ما بنما و از جانب خود ياور و دوستي فراهم فرما .

الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا (٧٦)

مومنان به خاطر هدفي والا و مقصودي شريف به جهاد و قتال مي پردازند پس خدا ياور و سرپرست آنهاست ولي كافران در راه شيطاني كه مردم را به سوي كفر و طغيان  فرا مي خوانند ، مي جنگند . اي اوليا و دوستان خدا با ياران و اعوان شيطان ستيز كنيد كه حتماً بر آنان غلبه خواهيد كرد براستي تلاش و كوشش شيطان بسيار ضعيف است تا چه رسد به مقايسه آن با قدرت خدا .

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَقَالُوا رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلا أَخَّرْتَنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقَى وَلا تُظْلَمُونَ فَتِيلا (٧٧)

اي محمد (ص) : آيا تعجب نمي كني از گروهي كه در مكه درخواست قتال مي كردند اما به آنها گفته شد : دست نگهداريد و از جنگ با كفار خودداري كنيد چرا كه هنوز زمانش فرا نرسيده است و با اقامه نماز و اداء زكات ، خود را آماده كنيد . اما وقتي به آنها  پيشنهاد شد كه به جنگ با مشركين برخيزند جمعي از آنان ترسيدند و كنار كشيدند  و از مردم بيم و هراس داشتند همانند ترسي كه از عذاب خدا داشتند و بلكه هم بيشتر دچار خوف و هراس شدند و گفتند چرا به ما فرصت بيشتري ندادي تا ما به اجل خود بميريم و كشته نشويم كه دشمنان از آن مسرور و شادمان گردند . اي محمد : به آنها بگو نعمتهاي دنيا ناپايدار و و نعمتهاي آخرت پايدارند براي آنكه از خدا مي ترسد و فرمانش را انجام مي دهد .  هيچ چيز از پاداش اعمالتان كم نمي شود حتي به اندازه رشته اي كه در هسته خرما قرار دارد .

أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكُكُمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ وَإِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَمَالِ هَؤُلاءِ الْقَوْمِ لا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا (٧٨)

در هر جا كه باشيد بدون شك مرگ شما را مي گيرد و شما  راغافلگير ميكند هرچند  در قلعه ها و دژهاي تسخير ناپذير متحصن شويد اگر به آن منافقان نصيبي از نيكي و پيروزي و غنيمت و امثال آن برسد مي گويند اين از جانب خداست و اگر بدي و مصيبتي به آنان  برسد مي گويند : به سبب پيروي  كردن از محمد  چنين مصايب و بلايي به ما روي آورده است . اي محمد به آن ابلهان بگو : نيكي و بدي و زحمت و نعمت از جانب خداست و جز او خالقي نيست  . اين قوم را چه شده است كه سخن مرا نمي فهمند و نمي دانند كه تمام اشياء در قبضه قدرت خدا قرار دارد 

مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ وَأَرْسَلْنَاكَ لِلنَّاسِ رَسُولا وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا (٧٩)

اي انسان هر نعمت و احساني را يافتي بدان كه فضل و كرمي است از جانب خدا و اين احسان  و امتنان ، امتحاني است از طرف او و هر مصيبت و بلايي كه  به تو برسد  از جانب خودت است . اي محمد تو را به عنوان پيامبر براي عموم بشر مبعوث كرديم تا شرايع خدا را به آنان  ابلاغ كني و همين كافي است كه خدا بر پيامبريت گواه باشد.

**  توضيح درس **  

خداوند متعال در آيه 75 موضوع جهاد را با كيفيت ديگري ذكر كرده است و ضمن امر به ايمان به اين فريضه و ايمان به جهاد در راه خدا و دين اسلام تحريك عواطف انساني را در اين دعوت ذكر فرموده است و اهل ايمان را به جهاد در راه ترويج دين و نجات انسانهاي در بند ، امر فرموده است و با ملاحظه مفاد اين آيه به اين نتيجه مي رسيم كه جهاد يك امر مقدس است و براي پول ، مقام  و تصرف اراضي و تسلط بر ديگران نيست بلكه جهاد امري است مقدس و ارزشمند كه مافوق ماديات ، اراضي ، ثروت و دستيابي به قدرت و مقام است . 

در آيه 76 از سوي خداوند اهل جهاد تشجيع و ترغيب شده اند كه عمل آنها اقدامي مبارك و پسند و در راه خداوند است و خط مخالف مجاهدين را خط طاغوت ، باطل و شيطاني ذكر فرموده است .

آيه 77 به ما مي گويد : قبل از نزول آيات جهاد جمعي خدمت رسول خدا رفتند و درخواست جهاد با دشمنان اسلام را كردند حضرت فرمود : صبركنيد فعلاً دستور جهاد نازل نشده است سعي كنيد ساير عبادات را چون نماز و زكات انجام دهيد تا ببينيم صلاح الهي چگونه است ، همين افراد دو آتشه زماني كه امر جهاد نازل شد با جهاد مخالفت و سعي در تضعيف روحيه افراد نمودند . خداوند متعال جهاد را امر مقدس و مخالفين را سرزنش فرمود .

در آيه 78 و 79 به يك اصل مهم اعتقادي اشاره شده است و آن عبارت است از ايمان به قضا و قدر و حتميت اين امر كه مرگ و حيات در قبضه قدرت الهي هستند و فرار از مرگ ممكن نيست و ترس از مرگ مردود است و بايد شعار همه اهل ايمان اين چنين باشد « انا لله و انا اليه راجعون » حيات ما از آن خداوند است و مرگ ما هم در قبضه قدرت او .

** نتيجـه **

1) در اسلام جهاد يك امر مقدس و ارزشمند است و از حيث جايگاه در بعضي از مواقع چون نماز و روزه واجب است  ، مثلاً زماني كه عرض و ناموس و دين و مال و ملك و استقلال مسلمين مورد تجاوز دشمن دين قرار گيرد  دفاع و جهاد واجب مي شود و در غير اين  حالت  بين فقهاء اختلاف است جمعي آنرا هميشه واجب  و جمعي در غير زمان تجاوز دشمن آنرا مستحب مي دانند البته مشروعيت جهاد شرايط خاص خود را دارد و مجال بيان آن فعلاً نيست.

2) در آيه 77 خوانديم جمعي نزد رسول خدا آمدند و درخواست كردند دستور جهاد را صادر فرمايد حضرت ( ص) فرمود : فعلاً زمان آن نيست .

آنچه از اين آيه قابل فهم است اين است خودسازي و سازندگي فكري و آماده سازي روحي و جسمي و تربيت و آموزش قبل از شروع هر عبادت بخصوص جهاد در راه خدا يك امر ضروري است و به همين دليل بود پيامبر اسلام ( ص) در مكه 13 سال در سازندگي و تربيت و تعليم و اصلاح افراد جهد و كوشش فرمود تا اعراب سنگدل شبه جزيره را به آرام ترين و متواضع ترين و مخلص ترين افراد جامعه بشري تبديل كرد و قرآن كريم به نص «كنتم خير امه » صلاحيت آنها را تاييد فرمود . پس تا اصلاح درون صورت نپذيرد كار كردن روي ظواهر و ظاهر سازي اشتباه محض است .

** خداوندا ، ما را توفيق ده كه اول خود را و سپس ديگران را از طريق درون بسازيم . انشاء الله **

وصلی الله علی سید نا محمد و آله و صحبه اجمعین

این مطلب را به اشتراک بگذارید