تفسیر آیات 54 الی 60 سوره مبارکه بقره    

مورخ  16/11/86

******************************

##### موضوع درس #####

1) ادامه نعمات اعطائی رب العالمین به بنی اسرائیل 

2) بیان بهانه های بنی اسرائیل

3) انحراف فکری بنی اسرائیل     

4)  لطف و رحم خداوند و قدر نشناسی بنی اسرائیل 

##### ترجمه اجمالی درس #####

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَكُمْ بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَى بَارِئِكُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ عِنْدَ بَارِئِكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (٥٤)

بیاد آورید زمانی را كه موسی به قومش فرمود: ای قوم ! شما به نفس خود ظلم کردید که از روی جهل گوساله پرست شدید و سپس به شما امر فرمود: اعلام ندامت و توبه و با نفس خود مبارزه کنید و این کار را شما کردید و خداوند توبه شما را قبول فرمود چون خداوند بسیار توبه پذیر و مهربان است .

وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ (٥٥)

بیاد آورید زمانی را که گفتید ای موسی ما به شما ایمان نخواهیم آورد مگر خدا را آشکارا ببینیم و بعد از بهانه صاعقه بر شما وارد آمد و شما ها را مات و مبهوت کرد و شما به چشم خود مشاهده کردید.

ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (٥٦)

آنگاه شما را به حالت سابق برگرداندیم به این امید شاکر لطف و نعمت خدا باشید.

وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَـــــا رَزَقْنَــــــاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (٥٧)

آنگاه بوسیله ابر سایبان برای شما درست کردیم و من وسلوی (من : ترنجبین  به کردی گزو می گویند) (و سلوی طیری است دارای گوشت خوشمزه)  غذای شما قرار دادیم و به شما گفتیم  از این رزق پاک و تمییز تناول کنید و شکر خدا بجا آورید معهذا به خود ظلم کردید و قدر شناس نبودید و هر چه برای شما پیش آمد عاملش عمل خودتان بود.

وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ (٥٨)

و به یاد آورید وقتی که گفتیم وارد این قریه شوید (بیت المقدس) و از نعمات خدادادی آن استفاده کنید و با عبادت و سجده کنان وارد شوید و بگویید خداوندا ( حطه ) یعنی الهی از کناه ما در گذر  و وعده کردیم گناهان شما را ببخشیم و اجر و ثواب اهل احسان را بیفزایم ولی......

فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (٥٩)

بجای شکر و عبادات و سجده خدا عمل خطا کردید و خلاف رفتید و نافرمانی نمودید عاقبت عذاب آسمانی بر شما وارد آمد.

وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلا تَعْثَوْا فِي الأرْضِ مُفْسِدِينَ (٦٠)

و بیاد آورید زمانی را که موسی (ع) برای شما درخواست آب نمود و گفتیم عصای خود را به سنگ بزن در نتیجه 12 چشمه آب جاری شد و برای هر طائفه و سبطی محل و طریق خاصی معلوم شد و گفتیم بخورید و بیاشامید از رزق و نعمت خداوند ولی در زمین فتنه و  فساد نکنید .

##### توضیح درس #####

در درس هفته قبل به چند نعمت اعطائی خداوند به بنی اسرائیل و نافرمانی این قوم در مقابل امر خداوند و ناشکری آنان اشاره کردیم و در درس این هفته  به نعمات دیگری و نافرمانی مکرر و بهانه گیری دیگری اشاره می نمایم به این امید برای ما درس باشد .

در آيه 54 به موضوع گوساله پرستي اشاره رفته و در نهايت توبه آنان مورد قبول واقع شد . در آیه 55 و 56 شاهد تقاضای  عجیبی هستیم و کاملاً نشان دهنده  لجاجت و جهل قوم بنی اسرائیل  که بیشتر به ماده و اشیاء محسوس تکیه داشتند و آن دیدن خداوند متعال با چشم خود و به صورت آشکارا بود و این موضوع کاملاً موقعیت و مشکلات انبیاء  عظام را در مقابل مردم لجوج و نادان نشان می دهد که تا چه حد در جهت سد راه برنامه انبیاء به شیوه های خاص  قد علم می کردند که در برابر این تقاضا حضرت موسی (ع) خیلی ناراحت شد و خداوند با یک صاعقه سهمناک  تمام قوم  بنی اسرائیل متقاضی رویت خدا را بیهوش و به حالت مرگ فجاتی  دچار و آشکارا عذاب خود را دیدند و سپس خداوند آنان را به جهت درس و عبرت  به حال سابق برگرداند که شاید شاکر و متذکر شوند .

در آیه 57 خداوند به یک اقدام حکیمانه خود اشاره دارد و می فرماید : به یاد آورید روزی را که در صحرای سینا گرفتار و در اوج  ناراحتی بودید که خداوند با ابر سایه بان برای شما  درست نمود و من و سلوی دو نعمت مهم  و لذیذ و مقوی برای شما  فراهم نمودیم و لی باز نافرمانی کردید .

خداوند متعال در آیه 58 و 59 به  یک دستور حکیمانه خود به قوم بنی اسرائیل اشاره می فرماید :  که دستور فرموده در بیت المقدس ساکن شوید و از نعمات خدادادی بخورید و استفاده کنید و از خداوند درخواست عفو گناهان خود نمایید که در صورت عمل به این دستورات مورد عفو و غفران حق قرار خواهید گرفت معهذا به محض اینکه آرامش و رفاه را دیدند شروع به ظلم و فساد کردند.

 درآیه 60 به یادآوری یک نعمت مهم و حیاتی اشاره شده است که خداوند به بنی اسرائیل ارزانی داشته که همانا  در خواست آب آشامیدنی در آن صحرای گرم و سوزان سینا که با یک اقدام حضرت موسی (ع) به اذن خداوند دوازده چشمه آب جوشیدن گرفت و هر طایفه یک جوی روان را به خود اختصاص دادند معهذا به جای شکر و سپاسگزاری فتنه و فساد آفریدند .

##### نتیجه درس #####

1) خداوند به انسان هر نعمتی را ارزانی دارد راز بقای آن شکر خداوند و عبادات صادقانه است .

2) یهود قومی لجوج  ، اهل فتنه و فساد ، غیر منصف و قدر نشناس بودند.( خداوند ما را از این صفات مذموم و توطئه يهود  محفوظ بدارد)

3) خداوند بدون دلیل و برهان کسی را آزار و عذاب نمی دهد و عامــــــل ظلــــم و ضرر و زیان خود انسان است (( خداوند لیس بظلام للعبید))

وصلی الله علی سید نا محمد و آله و صحبه اجمعین

این مطلب را به اشتراک بگذارید