روز سه شنبه مورخ ۱۹ / آذرماه/1398 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس چهارصد و بیستم ودوم تفسیر قرآن کریم ( درس سوم تفسیر سوره مبارکه فصلت) با موضوع آیات ۳۷ الی ۵۴ ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.
کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری
درس چهارصد و بیستم ودوم
درس سوم سوره مبارکه فصلت آیات ۳۷ الی ۵۴
*موضوع درس *
1-بیان قدرت الهی از طریق آیات و نشانه‌ها .
2-بحث تهدید کافران و ملحدانی که آیات الهی را تحریف می‌کنند.
3-بحث اختلاف قوم موسی (ع) در احکام تورات .
4-بحث سلطۀ الهی بر تمامی موجودات
5-بحث انسان‌های کم‌ظرفیت و جاهل و نهایت آن‌ها.
6-بحث نشانه‌هایی دال بر قدرت و توان الهی از طریق آفاق‌وانفس
** ترجمــه آیـــات**
وَمِنْ آیَاتِهِ اللَّیْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَهُنَّ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ ﴿ ۳۷ ﴾ از نشانه‌های قدرت الهی و وحدانیت وی خلق شب و روز و خورشید و ماه و اختلاف آن‌هاست. پس به خدایی سجده کنید که خالق این موجودات عظیم است. به خورشید و ماه و سایر موجودات سجده نکنید و فقط الله رب‌العالمین را سجده کنید. خدایی که خالق شب و روز و خورشید و ماه است و تنها او را عبادت کنید اگر اهل ایمان و خداپرست و صادق هستید.
فَإِنِ اسْتَکْبَرُوا فَالَّذِینَ عِنْدَ رَبِّکَ یُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لا یَسْأَمُونَ ﴿ ۳۸ ﴾ اگر کافران از عبادت خداوند متعال و سجده کردن به خالق شب و روز و ماه و خورشید سرپیچی کردند، زیاد ناراحت مباش. کسانی که مأمور خداوند هستند مانند فرشتگان الهی در طول شب و روز او را عبادت می‌کنند و خسته نمی‌شوند
وَمِنْ آیَاتِهِ أَنَّکَ تَرَى الأرْضَ خَاشِعَةً فَإِذَا أَنْزَلْنَا عَلَیْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ إِنَّ الَّذِی أَحْیَاهَا لَمُحْیِی الْمَوْتَى إِنَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿ ۳۹ ﴾ و یکی دیگر از آیات و نشانه‌های قدرت و اثبات یگانگی خداوند این است شما زمین را می‌بینید خشک و بی‌جان ولی هنگامی‌که آب را از آسمان بر آن می‌فرستیم، به جنبش و جهش می‌افتد و در روی آن گیاهانی رشد و نمو می‌کنند. قدرتی که این‌چنین زمین خشک را احیا و زنده می‌کند، بدون تردید قدرت احیا و زنده کردن انسان بعد از مرگ را دارد و او بر هر چیز تواناست.
إِنَّ الَّذِینَ یُلْحِدُونَ فِی آیَاتِنَا لا یَخْفَوْنَ عَلَیْنَا أَفَمَنْ یُلْقَى فِی النَّارِ خَیْرٌ أَمْ مَنْ یَأْتِی آمِنًا یَوْمَ الْقِیَامَةِ اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿ ۴۰ ﴾ کسانی که آیات الهی را تحریف می‌کنند و از ایمان به خداوند اعراض می‌نمایند، اعمال آن‌ها نزد ما پوشیده و مخفی نخواهد بود. صلاح کافران و تحریف‌کنندگان آیات الهی این است مقداری فکر کنند که آیا به جهنم رفتن بهتر است یا که با امن‌وامان و احترام در روز قیامت مورد لطف خداوند قرار گیرند؟ این اصل را مدّ نظر داشته باشید هر کار و عملی را انجام می‌دهید، خداوند آگاه و بصیر است.
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِالذِّکْرِ لَمَّا جَاءَهُمْ وَإِنَّهُ لَکِتَابٌ عَزِیزٌ ﴿ ۴۱ ﴾ کسانی به قرآنی که بر آن‌ها نازل شده مخالفت می‌کنند و کافر شده‌اند، عمل و اقدام آن‌ها بر ما پوشیده و مخفی نخواهد ماند. بدون تردید قرآن کتابی است شکست‌ناپذیر.
لا یَأْتِیهِ الْبَاطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَلا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ ﴿ ۴۲ ﴾ این کتاب آسمانی هیچ‌گونه اشتباه و غلط و انحراف و باطلی نه از پیش و ظاهر آن و نه از پشت و باطن آن متوجه آن نخواهد شد چون این کتاب وزین از سوی خداوند حکیم نازل شده و محکم و قابل‌ستایش است.
مَا یُقَالُ لَکَ إِلا مَا قَدْ قِیلَ لِلرُّسُلِ مِنْ قَبْلِکَ إِنَّ رَبَّکَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَذُو عِقَابٍ أَلِیمٍ ﴿ ۴۳ ﴾ (ای محمد (ص)) آنچه را مشرکان مکه و مخالفین رسالت آسمانی به شما می‌گویند، تازگی ندارد. با همین شیوه با پیامبران قبل از شما هم برخورد کرده‌اند. (ای محمد (ص)) پروردگار شما هم اهل مغفرت و گذشت است و هم اهل عذاب و عقاب.
وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِیًّا لَقَالُوا لَوْلا فُصِّلَتْ آیَاتُهُ أَأَعْجَمِیٌّ وَعَرَبِیٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِینَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ وَالَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ فِی آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَیْهِمْ عَمًى أُولَئِکَ یُنَادَوْنَ مِنْ مَکَانٍ بَعِیدٍ ﴿ ۴۴ ﴾ مخالفین شما دنبال بهانه هستند. اگر ما قرآن را به زبان غیرعربی (عجمی) نازل می‌کردیم آن‌ها می‌گفتند: چرا قرآن به‌صورت عجمی بر پیامبرِ عربی نازل شده که درک کلماتش سنگین است؟ به آن‌ها بگو این قرآن کتابی است برای اهل ایمان هادی و شفاست ولی برای کسانی که به خدا و قرآن ایمان ندارند و کافرند، ندا و پیام آن برایشان سنگینی می‌کند. گوش‌های آن‌ها از شنیدن و چشم‌های آن‌ها از دیدن آن عاجزند و مثل آن است از راه دور صدا زده می‌شوند.
وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِیهِ وَلَوْلا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ ﴿ ۴۵ ﴾ ما به موسی (ع) کتاب تورات نازل کردیم. بنی‌اسرائیل در تورات اختلاف پیدا کردند و اگر از سوی خداوند منان دستوری به جهت واقعیت امر نازل نمی‌شد، مشکلات آن‌ها بیشتر می‌شد مع‌هذا هنوز در شک و تردیدند.
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَیْهَا وَمَا رَبُّکَ بِظَلامٍ لِلْعَبِیدِ ﴿ ۴۶ ﴾ هرکسی در دنیا عمل صالحی انجام دهد، سود و نتیجه‌اش عاید اوست و هرکسی در دنیا بد عمل کند، نتیجۀ بدی عاید وی خواهد شد. خداوند به هیچ‌کس ظلم نمی‌کند.
إِلَیْهِ یُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ وَمَا تَخْرُجُ مِنْ ثَمَرَاتٍ مِنْ أَکْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنْثَى وَلا تَضَعُ إِلا بِعِلْمِهِ وَیَوْمَ یُنَادِیهِمْ أَیْنَ شُرَکَائِی قَالُوا آذَنَّاکَ مَا مِنَّا مِنْ شَهِیدٍ ﴿ ۴۷ ﴾ تنها خداوند متعال به لحظۀ وقوع قیامت آگاه و خبیر است و هیچ میوه‌ای از غلاف و جایگاه خود خارج نمی‌شود و هیچ زنی باردار نمی‌گردد مگر به آگاهی و اطلاع و علم رب‌العالمین و روزی خواهد رسید به مشـرکین ندا داده می‌شود شریکان خدا را که در دنیا به آن اقرار و بعضاً پرستش می‌کردید به کمک خود بطلبید. آن‌ها در جواب خواهند گفت اشتباه کرده‌ایم و بر صحت اقدام و ادعای خود شاهدی نداریم.
وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَدْعُونَ مِنْ قَبْلُ وَظَنُّوا مَا لَهُمْ مِنْ مَحِیصٍ ﴿ ۴۸ ﴾ در روز قیامت تمامی معبودانی که مورد توجه کافران بوده‌اند مانند لات و عزّیٰ و هُبل و غیره همه محو و گم می‌شوند و به این نتیجه می‌رسند جای فراری ندارند و به اشتباه و جهل خود پی می‌برند.
لا یَسْأَمُ الإنْسَانُ مِنْ دُعَاءِ الْخَیْرِ وَإِنْ مَسَّهُ الشَّرُّ فَیَئُوسٌ قَنُوطٌ ﴿ ۴۹ ﴾ انسان خیلی اهل طمع است. هر گز از تقاضای نعمت بیشتر خسته نمی‌شود و در وقت خوشی و شادی در فکر خدا نیست و نعمات الهی را شکر نمی‌کند ولی هرگاه شر و بدی به او برسد از رحمت الهی بسیار ناراحت و مأیوس می‌شود.
وَلَئِنْ أَذَقْنــَاهُ رَحْمَــةً مِنَّـــا مِنْ بَعْـدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَیَقُولَنَّ هَذَا لِی وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِنْ رُجِعْتُ إِلَى رَبِّی إِنَّ لِی عِنْــدَهُ لَلْحُسْنَى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِینَ کَفَـرُوا بِمَا عَمِـلُوا وَلَنُذِیقَنَّهُــمْ مِنْ عَذَابٍ غَلِیظٍ ﴿ ۵۰ ﴾ کافرانی که به‌وسیلۀ جهل برای خدا شریک و رفیق قائل‌اند، اگر بعد از سختی و ناراحتی از جانب خداوند خیری به آن‌ها برسد، می‌گویند این از شایستگی و استحقاق من بوده و گمان نمی‌کنم قیامت برپا شود و حتی اگر قیامت هم برپا شود خداوند مرا به‌خوبی تحویل خواهد گرفت. این ادعای بی سند مردود است. به‌یقین ما از اعمالی که کافران انجام داده‌اند آگاهیم و به آن‌ها عذابی شدید می‌چشانیم.
وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الإنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاءٍ عَرِیضٍ ﴿ ۵۱ ﴾ و هرگاه به این انسان‌های جاهل و بی‌خبر نعمتی عطا کنیم، دچار غرور و تکبر می‌شوند و خود را فراموش می‌کنند و از حق بندگی خارج می‌شوند و اگر مصیبت و ناراحتی متوجه آن‌ها شود، شروع به داد و فغان و دعا می‌کنند و از خدا می‌خواهند مشکل آنان برطرف شود.
قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ کَانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ثُمَّ کَفَرْتُمْ بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِی شِقَاقٍ بَعِیدٍ ﴿ ۵۲ ﴾ (ای محمد (ص)) به کافران بگو: اگر این قرآن از سوی خداوند نازل شده باشد و شما به آن کفر ورزیدید و با آن مخالفت کردید اگر از سوی خداوند برای مخالفین جزا و کیفری باشد، کیفرْ، پاداشِ عمل این معاندین است. بدون تردید بدتر و گمراه‌تر از این‌ها در جامعه وجود ندارد.
سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الآفَاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ یَکْفِ بِرَبِّکَ أَنَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ ﴿ ۵۳ ﴾ به‌زودی نشانه‌های قدرت و توان خود را در آفاق جهان و درون خود انسان‌ها به آنان نشان می‌دهیم تا عملاً برای آنان روشن و آشکار شود که همۀ برنامه‌های خداوند صاحب قرآن و اعزام کنندۀ رسولان، حق است. آیا برای صاحبان عقل و خرد این‌همه دلایل و برهان و نشانه‌ها کافی نیست که پروردگار آفاق‌وانفس بر همه‌چیز گواه و مسلّط است؟
أَلا إِنَّهُمْ فِی مِرْیَةٍ مِنْ لِقَاءِ رَبِّهِمْ أَلا إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ مُحِیطٌ ﴿ ۵۴ ﴾ آگاه باشید کافران کاری کرده‌اند از لقاء رب‌العالمین و از ملاقات خداوند متعال و از وقوع قیامت شک و تردید دارند. ولی این اصل مد نظرتان باشد خداوند بر کون مسلّط است.
*** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***
توضیح آیات ۳۷ تا ۳۹: خداوند متعال در این ۳ آیه ۵ نشانه و آیات و سند محکم از قدرت و توان خود ازجمله خلق و اختلاف شب و روز و خورشید و ماه و احیای زمین بعد از مرگ و خشک شدن به‌وسیلۀ باران را بیان کرده و درنهایت اعلام شده خالقی که صاحب این قدرت و توان باشد، شایستۀ سجده و عبادت است و به معبودان دیگر که فاقد قدرت و توان‌اند، برتری دارد.
توضیح آیات ۴۰ تا ۴۶: در این ۷ آیه خداوند متعال به بحث موضع‌گیری تحریف‌کنندگان و مخالفان و جدال کنندگان قرآن کریم پرداخته و به قوم بنی‌اسرائیل و اختلاف آن‌ها در کتاب آسمانی تورات اشاره دارد و اعلام‌شده که هرکسی آنچه را از خیر و شر بکارد، در آخرت آن را درو می‌کند.
توضیح آیات ۴۷ و ۴۸: در این ۲ آیه خداوند متعال به‌صورت قطع و یقین اعلام کرده پروردگار شما بر تمامی اسرار و سرّیات کون، علم و آگاهی دارد. ازجمله وقوع قیامت، رشد گیاهان و خروج ثمرات از غلاف و جایگاه و آگاهی از جنین در بطن مادر و آگاهی از لحظۀ وضع حمل و ذکور و اناث جنین‌ها
توضیح آیات ۴۹ تا ۵۲: در این ۴ آیه افراد کم‌ظرفیت معرفی شده‌اند. این افراد در وقت شادی و خوشی همه‌چیز را فراموش می‌کنند و در وقت سختی و ناراحتی و مصیبت شروع به داد و فغان و دعا می‌کنند. این نوع افراد در زندگی موفق نخواهند شد و برای جامعه مصیبت‌اند.
توضیح آیات ۵۳ و ۵۴: در آیۀ ۵۳ خداوند متعال به نشانه‌های آفاق‌وانفس اشاره فرموده و به دلایل عدیده‌ای اثبات فرموده که خداوند بر همه‌چیز احاطه دارد. عجایب کون و عجایب بدن انسان همه و همه شاهدند که خالق آن‌ها پروردگاری صاحب قدرت و شایستۀ سجود و عبادت است.
ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين
این مطلب را به اشتراک بگذارید
• لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.
• از نوشتن دیدگاهایتان با حروف فینگلیش جدا" خودداری کنید .