روز سه شنبه مورخ ۱۲ / آذرماه/1398 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس چهارصد و بیستم ویکم تفسیر قرآن کریم ( درس دوم تفسیر سوره مبارکه فصلت) با موضوع آیات ۱۷ الی ۳۶ ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.
کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری
درس چهارصد و بیستم ویکم
درس دوم سوره مبارکه فصلت آیات ۱۷ الی ۳۶
*موضوع درس *
1-اشارۀ کوتاهی به نهایت قوم ثمود .
2-بحث حشر و حساب و دادگاه مجرمان و شهادت اعضای بدن علیه انسان.
3-بحث تبلیغات کافران عصــر رسولالله (ص) علیـه قرآن کریم.
4-بحث ایمان و جایگاه اهل ایمان و تقویٰ و استقامت .
5-بحث جایگاه داعیان دین و خطر و سختی این مسئولیت
** ترجمــه آیـــات**
وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَیْنَاهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمَى عَلَى الْهُدَى فَأَخَذَتْهُمْ صَاعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُونِ بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿ ۱۷ ﴾ به وسیلۀ رسولان و نمایندگان خود، قوم ثمود را ارشاد و راهنمایی کردیم ولی آنها ظلمت را بر نور و نابینایی را بر بینایی و انحراف را بر هدایت ترجیح دادند. به همین جهت عذاب ما و صاعقه آنها را ذلیل و نابود کرد و نتیجۀ اشتباهات خود را دریافت کردند.
وَنَجَّیْنَا الَّذِینَ آمَنُوا وَکَانُوا یَتَّقُونَ ﴿ ۱۸ ﴾ ما، اهل ایمان و پیروان رسولان و اهل تقوی را نجات دادیم و از آسیب صاعقه محفوظ ماندند.
وَیَوْمَ یُحْشَرُ أَعْدَاءُ اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ یُوزَعُونَ ﴿ ۱۹ ﴾ روزی پیش خواهد آمد و لحظاتی رخ خواهد داد، در آن لحظات دشمنان خدا بعد از حساب و کتاب، بهصورت صفوف منظم و مرتب بهسوی دوزخ اعزام خواهند شد.
حَتَّى إِذَا مَا جَاءُوهَا شَهِدَ عَلَیْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَارُهُمْ وَجُلُودُهُمْ بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿ ۲۰ ﴾ در قیامت و در محکمۀ باریتعالی گوشها و چشمان و پوست انسانهای مجرم علیه آنها شهادت خواهند داد.
وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنَا قَالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِی أَنْطَقَ کُلَّ شَیْءٍ وَهُوَ خَلَقَکُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ ﴿ ۲۱ ﴾ انسانهای مجرم و خطاکار خطاب به اعضای شهادت دهندۀ خود میگویند: چرا علیه ما شهادت دادید؟ آنها در جواب میگویند: خدایی که قدرت نطق را به ما داده تا علیه شما شهادت بدهیم خدایی است که شمارا خلق کرده و درنهایت همه بهسوی او برمیگردند.
وَمَا کُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ یَشْهَدَ عَلَیْکُمْ سَمْعُکُمْ وَلا أَبْصَارُکُمْ وَلا جُلُودُکُمْ وَلَکِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لا یَعْلَمُ کَثِیرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ ﴿ ۲۲ ﴾ شما ای انسانهای مجرم؛ زمانی که گناه را مرتکب میشدید، آن را مخفی و مستور میکردید این امر از ترس به خاطر شهادت اعضای بدنتان مانند گوش و چشم و پوستتان نبود بلکه تصور میکردید خداوند از بعضی از اعمال و کردار شما بیخبر است.
وَذَلِکُمْ ظَنُّکُمُ الَّذِی ظَنَنْتُمْ بِرَبِّکُمْ أَرْدَاکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿ ۲۳ ﴾ آری این بود ظن و گمان شما نسبت به پروردگارتان. گمان شما در اثر جهل بود، در نهایت شمارا به هلاکت رساند. عاقبت شما این شد که در ردیف زیانکاران قرار گرفتید.
فَإِنْ یَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْوًى لَهُمْ وَإِنْ یَسْتَعْتِبُوا فَمَا هُمْ مِنَ الْمُعْتَبِینَ ﴿ ۲۴ ﴾ این کافران لجوج چه صبر کنند و چه صبر نکنند و چه طلب عفو کنند، درهرحال آنها اگر با کفر از دنیا بروند، اهل دوزخاند و مورد عفو قرار نمیگیرند.
وَقَیَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَاءَ فَزَیَّنُوا لَهُمْ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَحَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَالإنْسِ إِنَّهُمْ کَانُوا خَاسِرِینَ ﴿ ۲۵ ﴾ آنها چون در مسیر شیطان حرکت میکردند و به طریق انتخابی خود خوشحال بودند، برای آنان همنشینان و رفقای شیطانصفتی قرار دادیم که اعمال زشت آنها چه اعمال پیش رو (ظاهر) و چه اعمال پشترو (باطن) را توجیه و مزین جلوه میدادند. در مقابل این حرکت شیطانی خداوند عمل و ارادۀ خود را در تعذیب انسانهای مجرم و جنیان خرابکار ، به مرحلۀ عمل میرساند. این نوع انسانهای خودخواه، خسارتمندان تاریخاند.
وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ ﴿ ۲۶ ﴾ کافران به دوستان خود میگفتند: به این قرآن گوش ندهید و در وقت تلاوت آن هیاهو و جنجال کنید. امید است شما بر پیروان قرآن پیروز شوید.
فَلَنُذِیقَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا عَذَابًا شَدِیدًا وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿ ۲۷ ﴾ بهیقین و بدون شک و تردید ما به کافران ضد خدا و رسول و قرآن عذاب شدیدی میچشانیم و آنها را در برابر اعمالشان به بدترین کیفر که بدتر از اعمال آنهاست، میرسانیم.
ذَلِکَ جَزَاءُ أَعْدَاءِ اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فِیهَا دَارُ الْخُلْدِ جَزَاءً بِمَا کَانُوا بِآیَاتِنَا یَجْحَدُونَ ﴿ ۲۸ ﴾ این نوع عذاب و کیفر، پاداش کسانی است که دشمنان خداوند بودهاند. لذا در جهنم که سـرای آنهاست، همیشه میمانند در برابر انکار آیات الهی.
وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا رَبَّنَا أَرِنَا الَّذَیْنِ أَضَلانَا مِنَ الْجِنِّ وَالإنْسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِیَکُونَا مِنَ الأسْفَلِینَ ﴿ ۲۹ ﴾ کافران فریبخورده در دوزخ داد میزنند الهی ای خدای متعال کسانی که ما را فریب دادهاند چه از انسان و چه از جنی به ما معرفی کن تا آنها را زیر پاهای خود لگدمالشان کنیم و در پستترین مکان جهنم قرار گیرند.
إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ أَلا تَخَافُوا وَلا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ ﴿ ۳۰ ﴾ بهیقین کسانی که در دنیا شعارشان الله رب و خالق ماست و روی پای خود میایستند، فرشتگان در قیامت نزد آنها میروند و بر آنان وارد میشوند و به آنها میگویند: ترس و خوف نداشته باشید و غم نخورید. آمدهایم به شما مژدۀ بهشت دهیم. شما بهشتی هستید و آنچه خداوند به شما وعده داده بود، به آن میرسید. مبارکتان باد.
نَحْنُ أَوْلِیَاؤُکُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَفِی الآخِرَةِ وَلَکُمْ فِیهَا مَا تَشْتَهِی أَنْفُسُکُمْ وَلَکُمْ فِیهَا مَا تَدَّعُونَ ﴿ ۳۱ ﴾ فرشتگان ادامه میدهند و به بهشتیان میگویند: ما یاران و مددکاران و همراهان شما در زندگی دنیا بودهایم و اینک در آخرت همراه شما هستیم و هر آنچه دلتان بخواهد در بهشت برای شما فراهم میکنیم و هر چه طلب کنید، آماده است.
نُزُلا مِنْ غَفُورٍ رَحِیمٍ ﴿ ۳۲ ﴾ این نوع خدمت به شما در بهشت، پذیرایی از سوی خداوند متعال است که به پاداش اعمال صالحتان و استقامتتان از سوی خداوند غفور و رحیم به شما داده میشود.
وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِی مِنَ الْمُسْلِمِینَ ﴿ ۳۳ ﴾ جایگاه داعیان و مبلغان دین بهترین جایگاه است. هیچکسی در جامعه بهتر از دعوتکنندگان خیر نیست که افراد جامعه را به توحید و خداپرستی دعوت میکنند و خود را از صلحا و عامل به دستورات دین میدانند و در همهجا این جمله شعار آنهاست که میگویند: من مسلمانم و به دینم افتخار میکنم.
وَلا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ ﴿ ۳۴ ﴾ هر گز حسنه و نیکی با سیئه و بدی یکسان نیست. اگر کسی به شما بدی میکند، شما با نیکی به او جواب دهید. این است دستور خدا به شما. اگر چنین عمل کنید، دشمنان شما به دوست شما تبدیل میشوند.
وَمَا یُلَقَّاهَا إِلا الَّذِینَ صَبَرُوا وَمَا یُلَقَّاهَا إِلا ذُو حَظٍّ عَظِیمٍ ﴿ ۳۵ ﴾ مقام و جایگاه صالحان و مؤمنان صادق و بهشتیان خداجو ساده به دست نمیآید. کسانی به آن جایگاه میرسند که بهرۀ عظیمی از ایمان و تقوی را در دنیا برده باشند.
وَإِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿ ۳۶ ﴾ ای رسول و حبیب ما؛ کار و مسئولیت شما که دعوت به توحید و خداپرستی است، خیلی سخت است. هرگاه وسوسهای از سوی شیطان متوجه شما شود، به خدای خود پناه ببـر و بگو «اعوذبالله من الشیطان الرجیم» خدای شما شنونده و آگاه و خبیر است.
*** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***
توضیح آیات ۱۷ و ۱۸: این ۲ آیه بهصورت کوتاه و مختصر به نهایت قوم عاصی و خرابکار و مخالف رسالت پیامبران یعنی قوم ثمود اشاره دارد و در این خصوص خداوند متعال میفرماید: ما حضرت صالح پیامبر (ع) را به جهت اصلاح قوم ثمود اعزام کردیم اما آنها ظلمت و جهل و کفر را بر نور و دانش و توحید ترجیح دادند و در مقابل این گناه بزرگ، آنان را با صاعقه هلاک و نابود کردیم و اهل ایمان را از مهلکه نجات دادیم.
توضیح آیات ۱۹ تا ۲۵: خداوند متعال در این ۷ آیه به بخشی از محاکمۀ افراد متهم و مجرم و اهل کبـر و خودخواه در روز آخرت اشاره دارد که در محکمۀ الهی همهچیز را منکر میشوند و شهادت فرشتگان کرامالکاتبین را رد و آنها را وابسته به خداوند میدانند. بعد از انکار شدید آنها، خداوند به اعضایشان امر میکند شهادت بدهند و اعضای مهم بنیآدم علیه صاحبان خود شهادت میدهند. این موضوع خیلی مهم است و باید از آن غافل نباشیم.
توضیح آیات ۲۶ تا ۲۹: در این ۴ آیه به دشمنی کافران نسبت به قرآن کریم و تبلیغات سوء آنها علیه کتاب آسمانی و هشدار خداوند به کافران و تهدید فریبخوردگان از فریبدهندگان و نفرین رعایای فریبخورده از گمراهکنندگان از انس و شیاطین و جن اشاره شده و جای بسی تأمل است.
توضیح آیات ۳۰ تا ۳۲: این ۳ آیه اشاره به جایگاه اهل ایمان و راستقامتان خداجو است که چگونه در قیامت به پاداش ایمان و تقوا و استقامتشان مورد لطف و توجه خداوند قرار میگیرند. خوشا به حال این خداجویان.
توضیح آیات ۳۳ تا ۳۶: خداوند متعال در این ۴ آیه جایگاه داعیان صادق و قهرمانان توحیدی را ستوده و آنها را با بهترین تعریف معرفی کرده است و اضافه فرموده بدانید هرکسی ساده به این جایگاه و مقام نمیرسد. این مقام را خداوند به اهل صبر و صاحبان اخلاق و تقوی هدیه و عطا می کند؛ و در آیۀ ۳۶ درس، خداوند متعال به رسول خود و امتش امر فرموده در وقت ناراحتی و ظهورِ وسوسۀ شیطان به خداوند ربالعالمین پناه ببـرند و به خدا استعاذه نمایند و «أعوذ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیطَانِ الرَّجِیـمِ» را تکرار کنند.
ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين