روز سه شنبه مورخ ۰۷ / اسفند ماه/1397 در ادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس چهارصد و دهم تفسیر قرآن کریم ( درس اول تفسیر سوره مبارکه زمر) با موضوع آیات ۱ الی ۹ ارائه شد.
در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان كلام الهی درج شده است.
کلاس تفسیــر قــرآن کـریـم توسط حاج ماموستا ملا قــادر قــادری
درس چهارصد و دهم
درس اول سوره مبارکه زمر آیات ۱ الی ۹
*موضوع درس *
1-معــرفی سورۀ زمر .
2-نفرین به شرک و مشـرکین.
3-بحث خلق شب و روز و خورشیـــد و ماه که برای انســان آماده شدهاند.
4-بحث عجایب خلقت انسان .
5-بحث بعضی از انسانهای چند چهره.
6-بحث تفاوت بین انسانهای عالم و جاهل و عابد و کاهل.
** معرفی سورۀ زمر **
ســورۀ مبارکۀ زُمَـــر در مکۀ مکرمه نازل شده و تعداد آیات آن ۷۵ آیه است. این سوره مانند سایر سورههای مکی بیش از هر مطلب دیگری در خصوص توحید و نبوت و قیامت و جایگاه قرآن کریم صحبت میکند و محتویات آیات سورۀ زمر را میتوان به ۵ بخش تقسیم کرد. ۱-بحث نزول قرآن و توحید خالص ۲-بحث معاد و قیامت ۳-معرفی جایگاه قرآن کریم ۴-بحث خلقت آدم و حوا ۵-بحث جنین و مراحل عجیب آن
نام سوره از کلمۀ زمر مذکور در آیۀ ۷۱ گرفته شده است و زمر به معنی گروه و دسته است.
** ترجمــه آیـــات**
تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ ﴿ ۱ ﴾ قرآن کریم کتاب آسمانی است و از سوی خداوند متعال و عزیز و حکیم نازل شده است.
إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ ﴿ ۲ ﴾ (ای محمد(ص)) ما این کتاب را به حق بر تو نازل کردیم. خداوند را مخلصانه عبادت کن و عبادت خداوند و دین خود را از هر نوع شرک پاک و طاهر فرما.
أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ كَاذِبٌ كَفَّارٌ ﴿ ۳ ﴾ آگاه و هشیار باشید؛ دین پاک و خالص از آن خداوند است و کسانی که غیر الله را اولیا و معبود خود قرار دادهاند و استدلال میکنند انگیزۀ آنها از پرستش سنگ و چوب ساختهشده به این دلیل است که اینها پیام ما را به خداوند برسانند و ما را به الله نزدیک کنند، این استدلال صددرصد مردود است و در روز قیامت به خاطر همین اشتباه محاکمه میشوند و خداوند کسی را که دروغگو و حق را میپوشاند، هر گز هدایت نخواهد کرد.
لَوْ أَرَادَ اللَّهُ أَنْ يَتَّخِذَ وَلَدًا لَاصْطَفَى مِمَّا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ سُبْحَانَهُ هُوَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ ﴿ 4 ﴾ (ادعای این امر که خــداوند فرزند دارد، یک ادعای بیاســـاس و دروغ است.) اگر خداوند میخواست فرزند برای خود انتخاب کند، از میان همۀ مخلوقاتش بهترین را انتخاب میکرد. خداوند از فرزند و شریک پاک و بری است. خداوند تنها و واحد و قهار است.
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَيُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلَا هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ ﴿ ۵ ﴾ خداوند آسمان و زمین را بر مبنای حق و حقیقت و عدالت خلق و بنا کرده و خداوند شب را میآورد و روز را از بین میبرد و روز را میآورد و مدت شب را تمام میکند. خداوند خورشید و ماه را برای استفادۀ بشر خلق و مسخّر فرمان خود کرده و برای هر یک از این مخلوقات حدومرزی در نظر گرفته است و تا آن حد به حرکت و کار خود ادامه میدهند. بیدارباشید خداوند عزیز و غفار است.
خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ ﴿ ۶ ﴾ خداوند شماها را از نفس واحدی (آدم (علیهالسلام)) خلق و آفریده است و همسرش حوا را از جنس آدم خلق کرده و برای زندگی شماها هشت نوع چهارپا خلق و در اختیار شما گذاشته است. خداوند شماها را در شکم مادرانتان در چند مرحله یعنی خلق بعد از خلق و در سه پردۀ تاریک پرورش میدهد (شکم، رحم و پردۀ نازک روی جنین) کسی با این احوال شمارا خلق کرده است پروردگار شماست. حکومت و قدرت جهان هستی از آن اوست. هیچ معبود به حقی جز او که قابل عبادت باشد، نیست. با این وصف و حال به کجا میروید؟ «این تذهبون» پرستش سنگ و چوب برای انسان عاقل شــرمآور است.
إِنْ تَكْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنْـكُمْ وَلَا يَرْضَى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَ وَإِنْ تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ مَرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿ ۷ ﴾ اگر مسیر کفر را انتخاب کردید، خداوند نیازی به شما ندارد و هر گز انحراف از راه توحید و کفران را از بندگانش نمیپذیرد و اگر شاکر باشید و در مسیر توحید حرکت کنید، راه شما مورد پسند خداوند است. هر کس مسئول اعمال و گناه خویش است و بعد از زندگی دنیا همگی ذائقۀ موت را میچشید و بهسوی خداوند برمیگردید و خداوند از اعمالی که در دنیا انجام دادهاید، شماها را آگاه میکند. چون خداوند به همۀ آنچه آشکار و پنهان و در دلهاست، آگاه است.
وَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَــانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْــهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْـهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُو إِلَيْهِ مِنْ قَبْــلُ وَجَعَــلَ لِلَّهِ أَنْدَادًا لِيُضِــلَّ عَنْ سَبِيــــلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِــيلًا إِنَّكَ مِنْ أَصْحَـابِ النَّارِ ﴿ ۸ ﴾ انسان موجود عجیبی است هنگامی ضرر و زیانی متوجه وی شود، روی بهسوی خداوند میآورد و شروع به دعا و مناجات میکند و بهسوی خداوند حقیرانه بازمیگردد و زمانی که نعمت و توفیقی نصیب وی شود، خداوند را فراموش و ذکر و مناجات سابق را از یاد میبرد و برای خداوند شریک قائل میشود و هم خود را و هم مردم را از راه صحیح منحرف میکند (ای محمد (ص)) به چنین افرادی بگو هر مقدار حیات دارید از کفر و شرک بهره بگیرید. شما درهرحال اهل جهنم هستید.
أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿ ۹ ﴾ آیا کسانی که در ساعاتی از شب مشغول عبادات و مناجات و ذکر خدا هستند و در اکثــر اوقات در سجده و در حال قیاماند و همیشه به فکر قیامتاند و از عذاب آخرت میترسند و به رحمت پروردگار امیدوارند، با افراد مریض و منحرف از راه خدا یکی هستد؟ (ای محمد (ص)) بگو آیا افراد عالم و جاهل یکی هستند؟ قطعاً هرکسی توان درک این موارد را ندارد و تنها صاحبان خرد و عقل واقعیتها را درک میکنند.
*** توضیح و تفسیر آیات و نتایج درس***
توضیح آیات ۱ تا ۵: در این ۵ آیه خداوند متعال نزول قرآن کریم را بهعنوان یک حقیقت از جانب خود معرفی نموده است. پیام این کتاب آسمانی بیداری انسانها و توجه دادن آنها به توحید و اظهار نفرت از شـرک و مشـرکین و بحث خلق آسمانها و زمین و شب و روز و تسخیر خورشید و ماه است که همه و همه حامل پیام توحید و یگانگی و عظمت خداوند هستند و بشـر را وادار میکنند خداوند را خالصانه عبادت کنند و از خدا و قیامت غافل نباشند. به قول شاعر
ابروباد و مه و خورشید و فلک در کارند ... تا تو نانی به کف آری و بهغفلت نخوری
توضیح آیات ۶ تا ۹: در این ۴ آیه خداوند متعال بحث خلقت آدم و حوا را آورده است و سپس به خلق و آفرینش بنیآدم اشاره نموده ؛ و یک امر عجیب را ذکر فرموده است. آنهم استقرار جنین در داخل سه پرده ۱-شکم ۲-رحم ۳-پرده نازک روی پوست جنین که خود نشاندهندۀ عظمت و قدرت خداوند و تأییدکنندۀ این امر است که قرآن کریم کتاب آسمانی است و شکی در آسمانی بودن آن نیست. آنگاه به یک امر مهم دیگر در امر قضاوت اشاره فرموده است که در قیامت و محکمۀ الهی هر کس مسئول اعمال خویش است و هیچکس بهجای فرد دیگری محاکمه نمیشود و در آیۀ ۸ به افراد دو چهره اشاره شده و در آیۀ ۹ به مقام بندگان الهی و صائمان بالنهار و قائمان باللیل اشاره و به فرق این عبدان و بندگان خالص با سایر بندگان اشارۀ واضح فرموده است که این دو گروه نه در دنیا و نه در قیامت یکی نیستند.
ا تَقَبَّلْ منّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
وصلي الله تعالي علي سيدنا و مولانا محمد و علي آله و اصحابه و من دعا بدعوته الي يوم الدين