روز سه‌شنبه مورخ 30/ اردیبهشت/1393درادامه کلاسهای هفتگی ماموستا ملاقادر قادری در مسجد قباء پاوه درس دویست و پنجاه و هفتم از سلسله درسهاي تاريخ ،‌سيره ، قصص ، وصايا ، عقيده و اخلاق (درس پنجم اسماء الحسنی « الحکیم » ) ارائه شد.

در ادامه ، درس مذکور جهت استفاده دوستداران و علاقمندان مباحث ديني درج شده است.

مجموعه درسهای ارائه شده پیرامون اخلاق اسلامي

توســـط حــاج ماموستا ملا قادر قادري

درس دويست و پنجاه و هفتم از كلاسهاي هفتگي مسجد قباء‌ پاوه

درس پنجم« فصل دیگر ازعقیده اسلامی»

*************

*تَخَلَّقُوا بِأَخْلَاقِ اللَّهِ تَعالی * (حدیث شریف)

( سعی کنید در زندگی روزانه در قول و عمل خود را متخلِّق به اخلاق خداوند متعال نمایید و بکوشید مفهوم اسماء حسنی را در خود پیاده کنید )

*موضوع درس*

* اسمـــــــاء الحُسـنی « الحکیم » *

* * مقدمـه * *

بدواً خداوند حکیم را شاکرم ، حکیمی که با حکمت و نظم و تقدیرخود، آسمانها و زمین و تمامی مخلوقات و همچنین حیات و ممات و دنیا و آخرت را به وجود آورده و حکیمانه آنها را بدون عیب و نقص اداره می نماید.

حکیم یکی از اسماء حسنی است و در قرآن کریم مشتقات آن 110 بار آمده است . از نظر لغت حکیم یعنی « صاحب حکمت و خِرَد » و در اصطلاح ، حکیم ، فعیل به معنا فاعل است و به کسی اطلاق میشود که هر چیزی را در جای خود قرار دهد و درست قضاوت نماید. یکی از مفاد حکیم این است که اقدامات و تصمیمات اتّخاذ شده به نسبت زمان و مکان درست، صحیح و منطبق با کلیه جوانب باشد بعضی در تعریف حکیم گفته­اند حکیم به کسی اطلاق میشود که با تشخیص بهتر و صحبت کردن و برخورد درست با مردم همراه با هشیاری، دقت، زمانه شناسی و آگاهانه­ رفتار کند . بعد از بیان این مقدمه کوتاه به جهت فهم و درک بیشتر از واژه و کلمه حکیم به نکاتی اشاره میکنم .

نکات درس

1- حکمت هنری است مهم و ارزشی و ساده به دست نمی آید اساس حکمت امری فطری و الهی است خداوند متعال در آیه 269 سوره بقره می فرماید: دانش و روش حکیمانه و حکمت و حکیم بودن امری فطری و لَدُنی است و همه کس نمی تواند حکیم باشد . خداوند متعال هرکسی را شایسته صفت حکمت بداند به آن هنر او را مُلبَّس می نماید« يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا »( اهل خِرَد و حکمت افراد مورد توجه خداوند هستند و خداوند متعال به هرکس حکمت بخشید باید خیلی شاکر و سپاسگزار خدای متعال باشد).

2- حکیمِ در واقع نام و صفت خداوند متعال است که تمامی کارش از روی حکمت و عقلانیت محکم و منظم است معهذا افرادی از بنی آدم که در کردار و گفتار و نوشتار حدود را رعایت می کنند می شود به آنها حکیم اطلاق نمود.

3- در گذشته به پزشک و طبیب حاذق و متواضع و عارف و زمانه شناس حکیم می گفتند چون اطباء در گذشته با دیدن مریض و تشخیص مرض با وی به شیوه ای برخورد می کردند افراد مأیوس را دلگرم و یأس ها را به امید تبدیل می کردند.

4- واژه و کلمه حکیم 33 بار در قرآن کریم همراه عالِم و علیم آمده است و 41 بار همراه با عزیزکه با یک ملاحظه کوتاه می فهمیم عالِم و رهبر دینی و راهرو پیامبر اسلام(ص) بدون رعایت حکمت موفق نخواهد شد وعالم زمانی موفق است که حکیم باشد. همچنین عزیز به معنی قدرتمند و حاکم جامعه است اگر کار روزانه اش و برخوردش با افراد جامعه حکیمانه نباشد در حکومت داری موفق نخواهد بود.

5- گفتیم بیشتر استعمال حکیم یا برای صاحبان قدرت و حکومت است یا برای اهل علم و فهم و فکر و دانش و هنر . مثلاً قرآن کریم در خصوص حضرت سلیمان(ع) می فرماید: « وَآتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ» و در خصوص حضرت لقمان (ع) میفرماید: « وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ » خلاصه کلام حکمت خدادادی است خداوند یا به امثال حضرت سلیمان حکمت می دهد که هم نبی است و هم صاحب قدرت و یا به حضرت لقمان هدیه می کند که صاحب فهم و فکر و دانش است و حکمت برای این دو صنف تاج عزَّت است.

6- رسول خدا(ص) میفرماید: « حسادت برای هیچ کس و هیچ چیز جایز نیست الّا در دو مسئله نباشد که باید انسان مومن همیشه در درونش نجوا کند و بگوید ای کاش آن دو خصلت از آن من بودند« لَا حَسَدَ إِلَّا فِي اثْنَتَيْنِ رَجُلٍ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا فَسَلَّطَهُ عَلَى هَلَكَتِهِ فِي الْحَقِّ وَرَجُلٍ آتَاهُ اللَّهُ حِكْمَةً فَهُوَ يَقْضِي بِهَا وَيُعَلِّمُهَا» ( حسد فقط در دو چیز جایز است1- کسی که مالی دارد که بدون ترحم آن را در راه خدا و خدمت به جامعه صرف می کند 2- کسی که خـداوند به او حکمت و خِرَدی داده است و دارد در زندگی روزانه از آن بهره می برد و آن را به جهانیان تعلیم می دهد. پس ما که مخلوق خداوند هستیم صلاح دین و دنیای ما این است که دنبال هنر حکمت باشیم و با خود و دیگران با حکمت و حکیمانه برخورد کنیم.

5- مطلب آخر این بخش دعایی است با استفاده از کلمه مبارک « الحکیم» و همه ما می گوییم :

پروردگارا، تو با نور اسم حکیم تجلی نموده­ای و در هر مخلوقی حکمتی روشن به ودیعت نهاده ای و در هر موجودی فضیلتی قرار داده ای که هر چیزی حکمتی دارد و در بطن هر بلایی نعمتی نهفته است . پیامبران را با احکام فرستاده ای و هر حُکمی را حِکمتی داده ای و از خزانه کرَمَت رِزق و روزی را تقدیر کرده ای . گاهی به کسی روزی فراوان عطا می کنی آن هم بر اساس حکمتی پوشیده از دیدگان مردم و گاه روزی را با رحمت الهی خویش بر کسی تنگ می گردانی که آن هم باز حکمت است و ما توان درک آن را نداریم. خداوندا ، از حکمتت بر قلبم بتابان و مرا از اسرار خبیری و ِعلیمی خود آگاه گردان تا چشمه های حکمت از قلبم به سوی زبانم روان گشته و امراض نفسی­ام با نور حکمتت مداوا گردند. الهی توفیق ده در میان مردم با حکمت پدیدار گردم و در میانشان به رحم و شفقت مُزیَّن شوم . الهی اقرار دارم که تو بر هر چیز توانایی و آنچه را من می بینم و میشنوم همه و همه داخل در حکمت تو اند ای حکیم.

اللهم وفقنا یا رب العالمین.

« وَصَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنا و مولانا مُحَمَّدٍ و علی آلِه الطَّاهِرینَ و صَحْبِهِ الْمُجَاهِدِین»

این مطلب را به اشتراک بگذارید